زهرا جلیلی - کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناهای تاریخی
مهدی رازانی - استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز

استان آذربایجان شرقی در محدوده کوه سهند دارای موارد بسیاری از معماری دستکند است که برخی کاملا بکر و برخی همچون کندوان به مرور زمان تبدیل به یکی از قطب های گردشگری استان شده است . در حال حاضر برخی از این مجموعه های دستکند این منطقه ساماندهی شده و ضمن مرمت و نگهداری ، در جذب گردشگران داخلی و خارجی سهم به سزایی دارد. روستای چراغیل یکی از روستاهای صخرهای بکر و دست نخورده در دل طبیعت است که تقریبا ناشناخته مانده و اقدامات چندانی در خصوص حفظ و نگهداری و یا مرمت آن صورت نگرفته شده است . متاسفانه طی سالیان آتی با تغییرات آب و هوایی رودخانه ی این روستا شروع به تغییر مسیر و طغیان کرده است و در نتیجه مرور زمان، قسمت های تحتانی جداره صخرهای واقع در جنوب روستا را از بین برده است که منجر به خالی شدن این بخش روستا از سکنه گردیده است . از جمله ویژگی های جالب توجه این روستا معاری صخره کندی است که همگی به یکدیگر راه دارند و در آرایه های معماری آن بر خلاف دیگر روستاهای دامنه سهند از ازارههای رنگی ( قرمز زنگ ) استفاده شده است . در این مقاله با مروری بر ویژگی های معماری صخره کند دامنه سهند به معرفی معماری و آرایه های روستای چراغیل به علاوه عوامل آسیب و عناصر پایداری در معماری این روستا پرداخته شده است .

روستای چراغیل ، معماری صخره کند، کوه آتشفشانی سهند، آسیب شناسی