اسلام کرمی - استادیار دانشکده معماری و شهر سازی دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
امیر ملکشاهی بندپی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری و شهر سازی دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

از نظر ملاصدرا حرکت ، تغییر و تحول امری دائمی است . سیالیت داری کارکردی دوگانه ، که از سوی دارای ابعاد ظاهری است و از سوی دیگر دارای ابعاد ادراکی . کارکرد دوگانه این واژه موجب شده است تا به امروز این مولفه در ابعاد گوناگونی مورد بررسی قرار دهند. سیالیت به تفکیک دارای جنبه های شناختی متفاوتی است ؛ شناخت ابعاد گوناگونی که به ترتیب حس ادراک فضایی (معنایی ) و همچنین بعد فیزیکی (مادی ) که منجر به سیالیت در فضا می شود. در نظریه گشتالت مشخص شده است که ذهن انسان حتی در فضای محدود نیز می تواند ساختار سیال را جستجو کند و بیش از هر چیز فهم قوه ادراکی انسان سر و کار دارد. نشانه های مشخص این مولفه بیانگر چگونگی سیالیت در فضا است . نشانه های همچون عناصر شفاف که از پس آن جهان بیرون را به درون می کشاند. فضای سیال به واقع روح و جوهر مواد را با خود همراه می سازد و به شکل ملموس، از نظر شکل ظاهری محیط را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به نقد و بررسی انجام شده در این جستار، پنج مولفه اصلی در تعریف سیالیت در معماری به چشم می خورد. این پنج مولفه شامل فرم، فضا، منظر بصری ، عملکرد فضایی ، مباحث ارتباطی است . هر کدام از این مولفه ها دارای عوامل و شاخصه هایی جداست که می توان با درک این مولفه ها در طراحی فضاهای سرزنده، بهره برد.

سیالیت ، گشتالت ، ادراک فضایی ، عینیت