فروغ جشنه وند - مدرس دانشکده هنر، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران

تزیینات معماری در بازارهای ایرانی مجالی برای پیوند سنتهای ایرانی و باورهای کمالگرای اسلامی بوده ودرونمایه کاربردی این نقوش را در جهت رسیدن به غایتی واحد نمایان میکند. این پژوهش با هدف شناخت هویتتزیینات موجود در محیط مجموعه بازار بزرگ تهران همراستای کاربردشان صورت پذیرفته است. در جواب به سوالاصلی با این مضمون که نقش عناصر بصری تزیینات معماری اماکن این مجموعه با کاربریهای متفاوت در فضاسازیچه بوده است؟ ابتدا به روش میدانی با استفاده از عکاسی دادههای اولیه تهیه شد. سپس با رجوع به مراکز علمی-پژوهشی و منابع کتابخانهای بر اساس هدف نظری-کاربردی، پژوهش ماهیت توصیفی- تحلیلی پیدا کرده و با بررسیجزئیات به روش استقرایی، دسترسی به محتوای کلی مقدور شده است. تزیینات این فضای شهری متناسب با کاربردآن در سه گروه نقوش نباتی، هندسی و تزیینی تقسیمبندی و مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج به دست آمده ازسه فرآیند وصف، ارزیابی و تحلیل دادههای میدانی نشان میدهد هویت هندسی تزیینات بخشهای داخلی بازار کهمعاملات اصلی را پذیرا بوده برای ایجاد فضایی آکنده از نظم و تقارن، در کنار تزیینات نباتی در ابنیه تکمیلی و سردرهابرای تمسک به قابلیت معنوی این بندها در ایجاد طراوت و امنیت بوده که استفاده از تمهید ماهیات دوگانه در مرتفعکردن نیازهای متفاوت بصری هنگام مواجه با محیطهای گوناگون، موجب اقبال بصری تزیینات بخشهای منتخببوده است.

تزیینات معماری، کاربرد، ماهیت، فضاسازی، بازار