کرامت اخوان - استادیار پژوهشی ، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، اردبیل (مغان)، ایران
نادر عباسی - استاد پژوهشی ، بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی ، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، کرج، ایران.
میلاد خیری قوجه بیگلو - دانشجوی دکتری مهندسی عمران- آب و سازه های هیدرولیکی ، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
هدیه احمدپری - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تهران.
مهدی محمدی سرقینی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

هدف اصلی از احداث شبکه های آبیاری ، جلوگیری از تلفات آب در مسیرهای انتقال و توزیع و همچنین کنترل و بهینه کردن مصرف آب می باشد، که لازمه این کار کنترل جریان آب در کانالها بر اساس هیدرومدول تعیین شده و نظارت بر مصرف آب می باشد. قسمت قابل توجهی از تلفات آب در شبکه های آبیاری و زهکشی مربوط به بخش انتقال و توزیع می باشد. یکی از راهکارهای اساسی جهت بالابردن راندمان در این بخش از شبکه ، استفاده از کانالهای پیش ساخته بتنی (کانالت ) است . کانال بتنی پیش ساخته یکی از گزینه های احداث شبکه های آبیاری درجه ۳ است که در دشت های مختلف ایران اجرا گردیده است ، طول عمر بیشتر و کیفیت مطلوبتر نسبت به کانال درجا سبب گردیده کانالت عملکرد قابل قبولی در شبکه های آبیاری داشته باشد. در این پژوهش وضعیت عملکرد کانالت های احداث شده در شبکه مغان از منظر راندمان انتقال و مسائل و مشکلات بهره برداری و نگه داری مورد بررسی قرار گرفته است .. بدین منظور پس از بازدیدهای فنی از پروژه های مختلف شبکه کانالهای پیش ساخته در منطقه ، ۴۰ کانال به عنوان نمونه انتخاب و راندمان انتقال در آنها تعیین گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از اندازه گیری ها،، متوسط راندمان انتقال آب در کانالهای مربوط به اراضی کشت و صنعت ، زیر کانال برگشتی A و زیر کانال A به ترتیب ۸۹ ، ۴۷/۸۹ و ۷۷/۸۶ درصد بود. همچنین مشخص گردید کارایی نامناسب واشرهای آببندی ، رشد گیاهان آبزی ، تخریب ابنیه و دریچه ها، آبگیری غیراصولی ، شکستگی و ترمیم نشدن کانالها و آبگیری بیش از ظرفیت و مهم تر از همه نبود تشکل بهرهبرداری و نگهداری ، از مشکلات عمده در بهره برداری از کانالهای پیش ساخته بتنی مغان هستند.

شبکه آبیاری مغان، کانالت ، راندمان انتقال، آبگیری غیراصولی .