کامران محمدی - استادیار سازههای آبی، گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه

یکی از مسایل بسیار مهم در طراحی سیستم های انتقال آب، جریانهای گذرای سریع یا همان ضربه قوچ است و عدم توجه به این مساله و طراحی نامناسب در روش مقابله با آن می تواند خسارات جبران ناپذیری وارد سازد. ابتدا باید محاسبات لازم جهت تعیین فشارهای اضافی انجام و درصورت نیاز طرح لوازم حفاظتی برای تقلیل و کنترل این فشارها در حد قابل قبول ارائه گردد. اهمیت این موضوع در آبرسانی به کانونهای جمعیتی روستایی از آنجایی که اکثرا دور از دسترس، صعب العبور و امکانات اندک می باشد، دوچندان خواهد بود. لذا در این حالت شناخت پدیده مذکور و ارائه راهکارهای مقابله با آن بسیار مهم است . یکی از مدلهای بسیار قدرتمند در شبیه سازی جریانهای گذرا، MikeNet بوده که علی رقم توانایی های فراوان، کاربرد کمتری نزد محققین دارد. بنابراین در این تحقیق بعد از معرفی مختصر مدل مذکور، ابتدا جریان گذرای سریع در یکی از مجتمع های آبرسانی روستایی در استان کرمانشاه به عنوان مطالعه موردی ، شبیه سازی و تحلیل شد. سپس راهکارهای مقابله با ضربه قوچ ارائه و با مدل MikeNet تحلیل گردید. حداکثر فشار برای لوله چدن و حدود ۱۹۴- متر آب محاسبه گردید. به جهت مقابله ، مخزنضربه گیر تحت فشار از نوع دایرهای به حجم ۵/۴ مترمکعب لحاظ شد. نتایج نشانگر عملکرد کاملا مناسب مدل در تحلیل ضربه قوچ و شبیه سازی هیدرولیکی تمهیدات حفاظتی خط لوله بود.

جریانهای گذرای ضربه قوچی ، مدل عددی MikeNet، آبرسانی روستایی ، تمهیدات حفاظتی