حسن صالحی - استادیار دانشکده چندرسانه ای، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
حمید غفاری - پژوهشگر دکتری شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

یکی از مهم ترین چالش های شهرها در نیم قرن اخیر، بی عدالتی فضایی و نابرابری در توزیع خدمات در شهرها بوده است که عواقب و پیامدهای متفاوتی را هم برای شهروندان و هم مدیریت شهری داشته است . عدم توزیع مناسب امکانات و خدمات در فضاهای شهری باعث از میان رفتن عدالت و افزایش نارضایتی شهروندان از محل سکونت خود خواهد شد. این در حالی است که در آموزههای مکتب اسلام، عدالت از مهم ترین اصولی است که باید در یک جامعه اسلامی رعایت شود. از طرف دیگر بحث نابرابری فضایی در شهرها و لزوم برقراری عدالت اجتماعی در برخورداری همه ی شهروندان از خدمات شهری و امکانات عمومی یکی از مهم ترین دغدغه های برنامه ریزان و مدیران شهری است . در همین راستا مهم ترین هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل موثر بر تحقق پذیری عدالت اجتماعی در فضاهای شهری ایرانی - اسلامی می باشد. این پژوهش از نظر هدف در حیطه پژوهش های توسعه ای قرار می گیرد و روش تحقیق آن نیز از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد . روش گردآوری دادهها نیز به صورت اسنادی - کتابخانه ای می باشد . همچنین با استفاده از روش تحلیل محتوای متون و استدلال منطقی به استخراج مولفه های موثر بر تحقق پذیری عدالت اجتماعی در فضاهای شهری ایرانی - اسلامی پرداخته شده است . یافته های پژوهش نشان می دهد مولفه های ”رعایت حقوق شهروندی ”، ”توزیع مناسب کاربری ها و خدمات شهری ” ، ”توسعه مشارکت شهروندان”، ” معاصرسازی بافت قدیم شهر”، ”توانمندسازی سکونتگاههای حاشیه شهر”، ”اجتناب از قطب بندی شهر و محلات آن”، و ”توزیع عادلانه بودجه در مناطق و محلات شهر” مهم ترین عوامل موثر بر تحقق پذیری عدالت اجتماعی در فضاهای شهری ایرانی - اسلامی می باشند.

تحقق پذیری ، عدالت اجتماعی ، فضاهای شهری ، ایرانی - اسلامی .