عاطفه همتی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ابرکوه
حامد همتی - کارشناسمعدن تراورتن نگین دهشیر

بخش غربی و جنوب غربی استان یزد که به دلیل موقعیت خاص زمین شناسی و مجاورت با گسل بزرگ دهشیر- بافت و سایرریزگسل های منطقه از قبیل گسل دره زرشک، دیزران و توران پشت از پتانسیل معدنی خوبی برخوردار می باشد. از نتایج فعالیت اینگسل می توان به گسترش آمیزه های رنگی افیولیتی منطقه دهشیر، چشمه های آب گرم اشاره نمود. همچنین در منطقه دهشیر و ابرکوه،معادن سنگ ساختمانی زیادی از قبیل تراورتن، مرمر، مرمریت و سنگ آهک نیز وجود دارد که از بین این معادن، تراورتن ها به صورت پهنه های نسبتاً وسیعی دیده می شوند. از جمله روش های سریع و به روز اکتشاف معادن سنگ ساختمانی مذکور، بهره گیری از تکنیک RS و GIS است. در این مطالعه نیز با بهره گیری از دو تکنیک مذکور به تعیین مناطق امید بخش جهت پی جویی معادن سنگ ساختمانی پرداخته شد. مطالعات دورسنجی در محیط نرم افزار ILWISE بعد از آماده سازی تصاویر صورت گرفت. بعد از آنالیز تصاویر ماهواره لندست منطقه مورد نظر، تصویر رنگی کاذب 347 اطلاعات خوبی از گسترش توده های تراورتن به نمایش گذاشت که جهت مطالعات بیشتر از این تصویر استفاده شد. در محیطArcview با ایجاد لایه های اطلاعاتی شامل موقعیت توده های تراورتن و چشمه های آب گرم که موقعیت آنها باGPS برداشت شد، همچنین پراکندگی گسل های منطقه که از نقشه زمین شناسی 1/100000 دهشیر و ابرکوه استخراج گردید، همچنین تصویر رنگی کاذب مذکور، ارتباط نزدیک و تنگاتنگی بین گسل های موجود در منطقه و پراکندگی توده های تراورتن و چشمه های آب گرم مشاهده شد که بسیاری از این توده ها، معادن فعال می باشد. لذا از این الگو می توان استفاده نمود و پی جویی و اکتشاف توده های تراورتن را به نواحی که تجمع گسل ها وجود دارد، محدود نمود. در شرق گسل دهشیر، در اطراف دهشیر و کوه اعلا ابرکوه بسیاری از این توده ها کشف و به مرحله بهره برداری رسیده است

گسل، معادن سنگ ساختمانی، تراورتن، چشمه های آب گرمRS ،GIS