مینا خیراندیش فرد - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه کاشان
فریبرز صدیقی ارفعی - دانشیار و عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه کاشان

ارتکاب جرم و بزهکاری همواره از مهم ترین پدیدههای جوامع انسانی بوده که عوامل متعددی در بروز آن سهم مشخصی دارند. بدون تردید خانواده یکی از عوامل موثر بر بروز نابهنجاریهای فرزندان در جامعه است . از همین رو، مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرش اساسی است که عوامل موثر بر بزهکاری نوجوانان و جوانان در خانوادههای تک والد چیست ؟ روش پژوهش در این مقاله ، کتابخانه ای-تحلیلی مبتنی بر گردآوری دادههاست که از منابعی چون کتب ، مقالات و رساله ها و پس از گردآوری برای تجزیه و تحلیل بهره می برد. یافته های این پژوهش نشان می دهد رفتار انسان، پیچیده است لذا ارائه نظریه ای سادهانگارانه ، نادرست خواهد بود؛ از این رو، نظریه بزه و بزهکاران، نظریه های پیچیده هستند و بر شالودهای دانسته های ما از تحقیق و بررسی بر بزه و بزهکاران، استوار می باشد. از آنجا که مطالعه بزهکاری اساسا موضوعی میانرشته ای است طیفی وسیع از الگوهای نظری برای تبیین رفتار سوء نوجوانان تدوین یافته است . از آزادی در تصمیم گیری تا اجبار و عوامل زیست -شناختی ، شخصیت و نظریه های جامعه شناسی که بر جرم تحت عنوان مظهر آسیب شناسی اجتماعی نگاه می کند و دیدگاهی که آغاز بزهکاری را در کیفیت جامعه پذیری یک کودک ردگیری می نماید و نظریه ای که بعدها علت وقوع جرم را مجموعه ای از عوامل مربوط دانستند. جامعه شناسان از جمله دورکیم بر این عقیدهاند که پدیده بزهکاری و جرم را نمی توان با عوامل روانی و جسمانی توجیه نمود زیرا این عوامل نقش چندانی در بزهکاری افراد نداشته ، بلکه عوامل اجتماعی از قبیل شرایط نامناسب خانواده، ناسازگاری والدین ، طلاق، بزهکاری والدین ، بیکاری، مهاجرت، ضعف اعتقادات و باورهای دینی ، وضع بد اقتصادی خانواده، عوامل سیاسی ، جنگ و مواردی از این قبیل است که نقش تعیین کنندهای در بزهکاری و اعمال مجرمانه افراد دارد. با بررسی عوامل تاثیرگذار در وقوع این پدیده و مطالعه کج رفتاریهای بارز این نوجوانان قادر به پیشگیری از یکی از علت های پدیداری این نوع بزهکاری خواهیم بود.

خانواده، بزهکاری، نوجوان، تک والد، بحران هویت .