فاطمه اسحقی - کارشناسی ارشد طراحی محیط دانشگاه تهران
عرفان خداپرست - کارشناسی ارشد طراحی محیط دانشگاه تهران
حسن دارابی - استادیار گروه طراحی محیط دانشگاه تهران
هما ایرانی بهبهانی - استاد گروه طراحی محیط دانشگاه تهران

زیرساخت های سبز، در انواع مناظر شهری نقش اساسی ایفا می کنند. این عناصر با ایجاد تعادل میان محیط های طبیعی و انسان ساخت ، ابزاری استراتژیک در برنامه ریزی ها، جهت افزایش کارایی و بهبود مسائل مختلف در مناظر شهری و نیز راهکاری در جهت حفاظت از منابع است . سبزراهها عضو مهمی از این زیرساخت ها به حساب می آیند و می توان آنها را براساس ارزش اکولوژیکی ، عوامل منتخب غیرزیستی ، زیستی ، اجتماعی ، شرایط تفریحی و وضعیت زیرساخت های سبز منظر موردنظر برنامه ریزی نمود. اهمیت ثبات اکولوژیکی رودخانه ها، تاثیر بصری و ارزشهای طبیعی ، فرهنگی و تاریخی آنها در شهر، ضرورت برنامه ریزی و طراحی مکانهای سبز ایده آل در بستر رودخانه ها خصوصا در وضعیت توسعه ی شدید، را ایجاد می نماید. به این ترتیب ، برنامه ریزی سبزراهها، هم افزایی میان توسعه پایدار مناظر شهری ، حفاظت از منظر، طبیعت و زیبایی شناسی منظر را به دنبال داشته و استفاده بهینه از منظر را فراهم می کند و مهم تر از همه می تواند وضعیت زیست محیطی را بهبود بخشد. در این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه ای و مرور ادبیات موضوع، با رویکردی کیفی و غیره کمی مفاهیم مرتبط با سبزراهها بررسی می گردد. همچنین با پیشنهاد برنامه ریزی یک سبزراه در منظر رودخانه قمرود و بصورت اختصاصی به مزایای زیست محیطی ، اجتماعی و مرمتی در راستای برقراری پیوند میان بخش -های مختلف شهر قم و این رودخانه پرداخته می شود. نتایج نشان می دهد برنامه ریزی سبزراه در منظر رودخانه ای قمرود ضمن برقراری یک ارتباط یکپارچه میان عناصر انسان ساخت و طبیعی در منظر رودخانه ، با توجه به شرایط رودخانه و با لحاظ محدودیت های فعلی ، به افزایش کیفیات اجتماعی و اکولوژیک شهروندان در افق کوتاه مدت و میان مدت یاری رسانده و امکان مرمت اصولی و اکولوژیک را در افق بلندمدت فراهم می آورد.

شبکه سبز، کریدور، اکوسیستم ، ادراک، شهر قم .