محسن رضائیان - دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

دانش اپیدمیولوژی به مطالعه چگونگی توزیع و دلایل بروز کلیه عوامل مرتبط با سلامت در جامعه بشری، می پردازد. هدف نهایی از این مطالعات، پیشگیری از بروز هر واقعه ای است که می تواند سلامت افراد جامعه را در مخاطره قرار دهد. برای دسترسی به این هدف بسیار مهم، دانش اپیدمیولوژی روش های مطالعاتی خود را تدوین و توسعه بخشیده است. مجموعه روش های مطالعات اپیدمیولوژی که آن ها را می توان در دو دسته مطالعات توصیفی و تحلیلی تقسیم نمود، نه تنها باعث افرایش سطح سواد علمی فراگیران می شود، بلکه شیوه تفکر خلاقانه را در آن ها نیز ایجاد می نماید. آشنایی با این روش های مطالعاتی و چگونگی تفسیر صحیح آن ها، درک فراگیران را از بهداشت عمومی ارتقاء بخشیده و آن ها را تبدیل به یادگیرندگان مستقل و مادم العمر می نماید [۱]. مجموعه این توانایی ها که در آموزش دانش اپیدمیولوژی وجود دارد، باعث شده است که در سال های اخیر، آموزش این دانش برای اغلب دانشجویان علوم سلامت، اعم از پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری، مامایی و غیره، به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر جلوه نماید. بنابراین، امروز، اغلب دانشجویان در رشته های گوناگون و نه فقط در مقطع دکتری، بلکه در مقاطع کارشناسی ارشد وکارشناسی، گذراندن حداقل دو واحد اپیدمیولوژی را در برنامه درسی خود دارند [۳-۲]. با این وجود، آموزش دانش اپیدمیولوژی از چنان اهمیتی برخوردار شده است که برخی از محققین توصیه کرده اند که ضروری است تا امکانات آموزش این دانش، برای دانش آموزان تحصیلات متوسطه نیز فراهم گردد. تاکنون مقالاتی نیز در این زمینه به رشته تحریر درآمده است که نشان می دهند می توان آموزش دانش اپیدمیولوژی را با موفقیت برای دانش آموزان تحصیلات متوسطه، به مرحله اجراء درآورد [۵-۴]. در کشور ما نیز آموزش این دانش به خصوص برای رشته های تجربی می تواند به ارتقاء درک صحیح دانش آموزان دوره آموزش متوسطه، از وقایع مرتبط با سلامت و چگونگی پیشگیری از آن ها بیانجامد. همچنین، دانش آموزان را با شیوه های تفکر صحیح خلاقانه آشنا نموده و به آن ها مهارت هایی را می آموزاند که قادر به یادگیری مستقل ومادام العمر گردند. با این وجود، برداشتن چنین گام بلندی در هر کشوری، نیازمند برنامه ریزی دقیق و طولانی مدت برای تدوین یک برنامه آموزشی مناسب برای دانش آموزان است. این برنامه آموزشی می تواند یا به صورت ادغام یافته در درون دروس مرتبط مانند زیست شناسی و یا در قالب یک درس مجزا مانند بهداشت عمومی، ارائه گردد. همچنین، آموزش صحیح دبیران مدارس پیرامون چگونگی آموزش مفاهیم اپیدمیولوژی به زبان ساده برای دانش آموزان، چالش مهم دیگر است که نظام های آموزشی باید به خوبی از عهده ی انجام آن برآیند [۶].

Teaching Epidemiology, آموزش اپیدمیولوژی