رضا مهدی - استادیار، دکتری تخصصی آموزش عالی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران.
معصومه صمدی - دانشیار، دکتری تخصصی فلسفه تعلیم و تربیت، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، تهران، ایران.
مهدی زیدی - دانشجوی دکتری، فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
احمد کیخا - دانشجوی دکتری اقتصاد و مدیریت مالی آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، ایران.

هدف این پژوهش[۱]، شناسایی و استخراج مفاهیم کارآفرینی از قرآن کریم به منظور تدوین الگوی انسان کارآفرین می باشد. برای دست یابی به این هدف، سه پرسش طرح ریزی شد. مهمترین مولفه های الگوی انسان کارآفرین از دیدگاه قرآن کریم چیست؟ مهمترین ابعاد الگوی انسان کارآفرین از دیدگاه قرآن کریم چیست؟ اعتباربخشی الگوی طرح ریزی شده چگونه انجام شده است؟ این پژوهش کیفی با به کارگیری روش تحلیل مضمون انجام شده است. یافته های پژوهش در شناسایی مولفه ها، هشت مولفه (مضامین پیش سازمان دهنده ثانویه):  کنش کارآفرینانه، روحیه کارآفرینانه، ویژگی عمومی کارآفرینی، ویژگی عمومی شخصیتی، ویژگی دینی کارآفرینی، ویژگی دینی خدامحوری، ویژگی های اخلاقی کارآفرینی و ویژگی های اخلاقی فردی با ۱۱۳ مضمون پایه به دست آمد. سپس شبکه مضامین ترسیم شد. با ادغام مولفه ها، ابعاد چهار گانه (مضامین پیش سازمان دهنده اولیه): بعد ویژگی های تخصصی (کنش کارآفرینانه، روحیه کارآفرینانه)؛ بعد ویژگی های عمومی (ویژگی عمومی کارآفرینی، ویژگی عمومی شخصیتی)؛ بعد ویژگی های دینی (ویژگی دینی کارآفرینی، ویژگی دینی خدامحوری) و بعد ویژگی های اخلاقی (ویژگی های اخلاقی کارآفرینی، ویژگی های اخلاق فردی) به دست آمد. از میان ابعاد، بعد سوم با ۳۸ درصد بیشترین فراوانی را در بین دیگر ابعاد به خود اختصاص داده بود. در پایان برای اعتباربخشی به الگو از راهبردهای گوناگونی تحلیل و بازبینی توسط همکاران پژوهش، تحلیل مقایسه مداوم (CCDA)، تکنیک کسب اطلاعات دقیق موازی و زاویه بندی تحلیلی استفاده شده است.   [۱] این مقاله مستخرج از رساله دکتری «طراحی و اعتباربخشی الگوی تربیت کارآفرینی براساس قرآن کریم برای کاربست در دانشگاه فنی و حرفه ای» می باشد.

تربیت قرآنی, کارآفرینی, الگوسازی قرآن, انسان کارآفرین, تحلیل مضمون