نقد فرهنگی رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد از منظر گفتمان و نظریه قدرت میشل فوکو
عنوان مقاله: نقد فرهنگی رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد از منظر گفتمان و نظریه قدرت میشل فوکو
شناسه ملی مقاله: JR_NAQD-2-2_004
منتشر شده در در سال 1396
شناسه ملی مقاله: JR_NAQD-2-2_004
منتشر شده در در سال 1396
مشخصات نویسندگان مقاله:
احمد ملایی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمد علی محمودی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمد علی زهرازاده - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
خلاصه مقاله:
احمد ملایی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمد علی محمودی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
محمد علی زهرازاده - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
گفتمان قدرت یکی از اندیشههای محوری میشل فوکو است. این مقاله به دنبال این سوال مهم تنظیم شده که آیا می توان رویکرد فوکو نسبت به گفتمان قدرت را در رمان مدیر مدرسه جلال آل احمد جستجو و تحلیلی از شرایط فرهنگی ایران در دوره پهلوی، بر مبنای این گفتمان ارائه کرد؟ گفتمان قدرت و تکنولوژی انضباط از دیدگاه فوکو، با بخشهای زیادی از رمان مدیر مدرسه و در سطح عینی و واقعی با شرایط سیاسی و فرهنگی جامعه ایران در دوره پهلوی دوم انطباق دارد. در این رمان با دو گفتمان سروکار داریم: گفتمان قدرت و گفتمان ضد قدرت. مدیر مدرسه با روحیهای آرمان گرایانه به تقابل با نظم گفتمانی برآمده از قدرت (شرایط فرهنگی و آموزشی) میرود و در پایان سرخورده و مایوس استعفانامه خود را از سمت مدیریت مدرسه مینویسد. مدرسه همانند سایر نهادهای حکومتی به عنوان نهادی انضباطی، سلطه قدرت را در افراد جامعه نهادینه میکند. جامعهای که در حال گذار از فرهنگ سنتی و زمینداری مستبدانه به سمت سرمایهداری است و گفتمان غربزدگی نیز از سوی جریان قدرت حاکم، حمایت میشود.
کلمات کلیدی: نقد فرهنگی, میشل فوکو, گفتمان قدرت, جلال آل احمد, مدیر مدرسه
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1614920/