علیرضا خوانین زاده - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
حمید سودایی زاده - دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه یزد
محمد اخوان قالیباف - دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه یزد

کمبود آب به عنوان یکی از چالش های مهم جهانی بویژه در مناطق خشک و بیابانی، از عوامل مهم و محدود کننده جهت توسعه پایدار می باشد. بنابراین شناسایی و ارایه راهکارهایی که  موجب صرفه جویی در مصرف و افزایش کارآیی مصرف آب بویژه در حوزه کشاورزی و حفظ منابع طبیعی شود اهمیتی حیاتی دارد. این تحقیق با هدف بررسی امکان کاهش مصرف آب در گلخانه های شهرستان یزد ( از شهرهای خشک ایران با متوسط بارش ۶۰ میلی در سال) با استفاده از مواد افزدونی مختلف به خاک انجام شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۳ تکرار انجام شد. فاکتور اصلی دور آبیاری با سه سطح ۴، ۸ و ۱۲ روز و فاکتور فرعی نوع ماده افزودنی با ۴ سطح شاهد، سوپرجاذب،پوشش پلاستیک وضایعات پنبه در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد رشد رویشی و زایشی و عملکرد خیار در دورهای مختلف آبیاری و تیمارهای مختلف مواد افزودنی به خاک از نظر آماری اختلاف معنی داری با یکدیگر دارند، بطوریکه بکارگیری ضایعات پنبه در دور آبیاری ۸ روز باعث افزایش عملکرد محصول به میزان ۳۱ درصد در مقایسه با شاهد شد.  حداکثر رشد و عملکرد در تیمار ضایعات پنبه و دور آبیاری چهار روز مشاهده شد که با تیمار ۸ روز اختلاف معنی دار نداشت. بطور کلی بر اساس نتایج، ضایعات پنبه به عنوان یک ماده افزدونی مناسب به خاک جهت کاهش مصرف آب و پایداری در تولید محصولات گلخانه ای در مناطق خشک میتواند مورد توجه باشد.

آبیاری, خیار, ضایعات پنبه, گلخانه, مواد جاذب رطوبت