سمیرا منبری - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
سعیده علیزاده سالطه - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
صاحبعلی بلند نظر - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمدرضا ساریخانی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده امروزه بکارگیری ریزموجودات مفید خاکزی با عنوان کودهای زیستی به عنوان طبیعی­ترین و مطلوب­ترین راه حل برای زنده نگه­داشتن نظام حیاتی خاک اراضی کشاورزی مطرح است. باکتری­های آزادکننده پتاسیم، تثبیت­کننده نیتروژن و حل­کننده فسفر باعث می­شوند عناصر پتاسیم، نیتروژن و فسفر به صورت قابل جذب در دسترس گیاه قرار گیرد. به منظور بررسی اثر کود زیستی پتابارور۲ و باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بر عملکرد و خصوصیات فیزویولوژیکی گیاه شنبلیله آزمایشی به صورت مزرعه­ای در قالب بلوک­های کامل تصادفی با ۵ تیمار و ۳ تکرار به اجرا در آمد. تیمارها شامل: کود زیستی پتابارور۲، باکتری (Sinorhizobium meliloti)، تلقیح با سینوریزوبیوم+پتابارور۲، شاهد مثبت (مبتنی بر آنالیز خاک) و شاهد منفی (بدون کوددهی و تلقیح) بودند. گیاهان پس از رشد برداشت شدند و صفات مورفولوژیک و عناصر غذایی اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده تاثیر معنی دار تیمار سینوریزوبیوم بر تمامی صفات مورفولوژیک به جز طول میانگره را نشان داد. تلقیح بذر شنبلیله با کود زیستی پتابارور۲ و باکتری سینوریزوبیوم منجر به افزایش اکثر صفات رویشی و در نتیجه عملکرد شاخساره شد. همچنین غلظت عناصر نیتروژن و فسفر تحت تیمار سینوریزوبیوم بیشترین میزان را نشان داد در حالی که کاربرد سینوریزوبیوم و پتابارور۲ منجر به بیشترین غلظت پتاسیم در گیاه شنبلیله گردید.

پتابارور ۲, تعداد غلاف, غلظت عناصر, سینوریزوبیوم, کود زیستی