نظام الدین قاسمی - دانشگاه سلمان فارسی کازرون
حبیب هادیان فرد - دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، گروه روان شناسی
پریسا اوریادی - دانشگاه سلمان فارسی کازرون

هدف: امروزه درمان های زودهنگام و قطعی اختلال نقص توجه/ بیش فعالی به عنوان شایع ترین اختلال عصب- رشدی به دلیل اثرات مخرب تحولی آن، به سمت درمان های مبتنی براستفاده از فناوری های های رایانه ای گسترش پیدا کرده اند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای بر شدت اختلال نقص توجه/ بیش فعالی بود. روش: پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی مقطع ابتدایی شهرستان شیراز در زمستان سال ۱۳۹۷ بود که ۳۲ دانش آموز مبتلا به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه های کانرز والدینی و ویرایش چهارم مقیاس توانایی و مشکلات سوانسون، نولان و پلهام (SDQ) به وسیله والدین و معلمان تکمیل شد. کودکان به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند و پیش آزمون به وسیله آزمون عملکرد پیوسته (CPT) درباره آنها انجام شد. گروه آزمایش توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای را به صورت سه بار در هفته و به مدت یک ماه و در مجموع ۱۲ جلسه دریافت کردند. پس آزمون و پیگیری ۴۵ روزه به وسیله والدین، معلمان و کودکان انجام شد. داده ها به کمک نرم افزار SPSS-۲۴ و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری تحلیل شد. یافته ها: نشان داد تفاوت معناداری در گروه آزمایش پس از اعمال مداخله در شدت علایم این اختلال نسبت به گروه گواه وجود دارد. همچنین توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای بر شاخص های تکانشگری، فزون کنشی، نشانه های هیجانی، مشکلات با همتایان و رفتار مطلوب اجتماعی این کودکان در پس آزمون و پیگیری ۴۵ روزه تاثیر معنادار داشته و تنها در کاهش علایم بیماری های روانتنی این کودکان در هر دو مرحله تاثیر معنادار نداشته است. نتیجه گیری: می توان گفت توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای درمانی موثر و پایدار در درمان شدت اختلال نقص توجه/ بیش فعالی است.

Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Cognitive Rehabilitation based on Computer Games, اختلال نقص توجه/ بیش فعالی, توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی های رایانه ای.