منا صبورجنتی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
ایمان قلندریان - استادیار شهرسازی، دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران.

توانمندسازی همواره به عنوان یکی از اصلی ترین جهت گیری ها برای بهبود کیفیت زندگی جوامع محلی مطرح بوده و می تواند باتوجه به زمینه موجود به شکل های متفاوتی انجام شود. برخی از بافت های شهری کم برخوردار که نیاز به توانمندسازی در آن به صورت جدی وجود دارد، دارای پتانسیل های بکر طبیعی برای اکوتوریسم هستند. اکوتوریسم، در عین ایجاد کیفیت مناسب محیط برای گردشگران، بیشترین حفاظت را در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی از جامعه میزبان به عمل می آورد. این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب مطالعات مرتبط، چارچوبی برای دو مفهوم توانمندسازی و اکوتوریسم ارائه نموده است و با تبیین ارتباط میان این دو چارچوب با بهره گیری از روش دلفی، فرآیند و معیارهایی برای اکوتوریسم شهری توانمندساز، ارائه داده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد اکوتوریسم شهری توانمندساز دارای ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ذهنی-ادراکی و زیست محیطی می باشد. این رویکرد در هر بعد به صورت گام به گام با توانمندسازی فردی، افزایش توان مشارکت پذیری، توسعه اجتماعی و اثربخشی اجتماعی؛ توانمندسازی اجتماعی جوامع میزبان را دنبال می کند.

اکوتوریسم شهری, اکوتوریسم اجتماع محور, توانمندسازی, جامعه محلی, اکوتوریسم شهری توانمندساز