حمیده ثوابی - کارشناسی ارشد جامعه شناسی.
فیروز راد - استادیار دانشگاه پیام نور تبریز

ایران به عنوان کشوری در حال انتقال از لحاظ ساخت سنی و سطح توسعه­ای، طی دهه­های اخیر کاهش باروری سریعی را تجربه کرده است. باروری و فرزندآوری با دو عامل شرایط بیولوژیک و زیستی انسان، و شرایط اجتماعی در ارتباط است. هدف از انجام این مطالعه شناسایی عوامل اجتماعی مرتبط با گرایش به باروری است. با روش تحقیق پیمایش، اطلاعات مورد نیاز از ۴۶۰ زن متاهل ۵۰-۱۵ ساله شهر تبریز به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای به دست آمده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که میزان گرایش به باروری دربین زنان در حد متوسط به پایین است. تحلیل­های دو متغیره و چند متغیره نشان­دادند باورهای مذهبی مهم­ترین عامل درگرایش به باروری زنان است. به طوری­که باتوجه به یافته­های حاصل از رگرسیون چند متغیره، باورهای مذهبی با ۲۱ درصد بیشترین سهم را در میزان گرایش به باروری زنان دارد و در مجموع ۳۰ درصد گرایش به باروری توسط متغیرهای باورهای مذهبی، فرزند ایده­آل، سرمایه اجتماعی، مدت اقامت در شهر تبریز و پایگاه اجتماعی تبیین می­شود. در تحلیل مسیر، متغیر سن زن بیشترین اثر و متغیر پایگاه اجتماعی کمترین اثر را بر میزان گرایش به باروری زنان داشته است. در نهایت می­توان نظریه­های بونگارت، نوتشتاین، رانگ و بکر، و نیز نظریه­های پایگاه اجتماعی، باورهای مذهبی و سرمایه اجتماعی را جهت تبیین رابطه عوامل اجتماعی با میزان گرایش به باروری مناسب دانست.

گرایش به باروری, سرمایه اجتماعی, باورهای مذهبی, پایگاه اجتماعی, شهرنشینی, عوامل جمعیت شناختی