فاطمه فرتوت عنایت - بوم شناسی زراعی، گروه زراعت، دانشگاه زابل
سید محسن موسوی نیک - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
محمدرضا اصغری پور - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

مصرف انرژی و استفاده صحیح از نهاده های کشاورزی تاثیر زیادی بر اقتصاد و حفظ محیط زیست دارد. این تحقیق به بررسی کارایی مصرف انرژی، میزان انتشار گازهای گلخانه ای و هزینه های مصرفی سیستم های تولید سورگوم در منطقه سیستان پرداخته است. اطلاعات از طریق پرسشنامه و مصاحبه حضوری با کشاورزان از ۸۵ مزرعه سورگوم در سال ۲۰۱۴ جمع آوری گردید. نتایج این بررسی نشان داد که مجموع انرژی ورودی در سیستم های تولید سورگوم ۰۶/۳۷۶۹۵ مگاژول در هکتار بود که از این مقدار الکتریسیته پر مصرف ترین نهاده ورودی در بین سایر نهاده ها بود. پس از الکتریسیته به ترتیب کودهای شیمیایی و گازوئیل قرار داشتند. سهم انرژی های ورودی به صورت مستقیم، غیر مستقیم، تجدید پذیر و تجدید ناپذیر به ترتیب ۷۹، ۲۱، ۲۲ و ۷۸ درصد بود. کارایی مصرف انرژی نیز در این مزارع ۳/۷ بدست آمد. الکتریسیته با ۲۷/۲۹۸۱ کیلوگرم در هکتار گاز گلخانه ای معادل دی اکسید کربن، بیشترین میزان انتشار گازهای گلخانه ای را از مجموع ۷/۳۷۴۶ کیلوگرم در هکتار گاز گلخانه ای معادل دی اکسید کربن به خود اختصاص داد و به دنبال آن کود دامی و گازوئیل بیشترین میزان آلودگی را ایجاد کردند. نتایج تحلیل های اقتصادی نیز نشان داد که متوسط هزینه های انجام شده برای یک هکتار محصول سورگوم ۵/۲۹ میلیون ریال بود و بطور میانگین سود خالصی برابر ۸/۵ میلیون ریال به ازای هر هکتار عاید کشاورز شد. مدیریت انرژی یک عامل کلیدی برای کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی های زیست محیطی و کاهش هزینه های تولید در مزارع می باشد.

آلودگی های زیست محیطی, انتشار گازهای گلخانه ای, گرمایش کره زمین, مصرف انرژی, منطقه سیستان