لیلا آهنگر - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس
غلامعلی رنجبر - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
ولی الله بابایی زاد - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
حمید نجفی - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
عباس بیابانی - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس.

چکیده استفاده از ترکیبات قارچ­کش علیه بیماری سفیدک سطحی در گندم که توسط Blumeria graminis f. sp. tritici  ، ایجاد میگردد، چندان مورد توجه قرار نمی­گیرد. لذا کاربرد روش­های دیگری مانند به کارگیری فعال کننده­های مصنوعی مکانیسم دفاعی که می­توانند مقاومت را به صورت سیستمیک در گیاهان القا نمایند، مطلوب به نظر می­رسد. به­دین منظور گیاهان گندم رقم فلات به عنوان رقم حساس به سفیدک، پس از همزیستی با قارچ اندومیکوریز Piriformospora indica به همراه گیاهان شاهد در معرض عامل بیماری قرار گرفت. از سویی دیگر، گیاهان دو هفته ای گندم فلات در آزمایش جداگانه­ای، ۴۸ ساعت پس از تیمار با اسید سالسیلیک با قارچ عامل بیماری تلقیح گردید. میزان فعالیت آنزیم­های پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز در چهار بازه زمانی صفر، ۱۲، ۲۴ و ۴۸ ساعت پس از آلودگی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گیاهان تیمار شده با اسید سالسیلیک هم قبل از آلودگی و هم بعد از آلودگی به قارچ عامل بیماری، فعالیت آنزیمی کمتری را نسبت به گیاهان شاهد نشان دادند (به استثنای آنزیم پراکسیداز که فعالیت آن هم قبل و هم بعد از آلودگی گیاه افزایش یافت). گیاهان همزیست شده با قارچ اندومایکوریز نیز به جز بیان بالای آنزیم پراکسیداز، تفاوت معنی­داری را از نظر فعالیت سایر آنزیم­ها با گیاه شاهد نشان ندادند، بنابراین می­توان چنین استنباط نمود که قارچ همزیست در القای مقاومت از طریق مسیر آنزیمی چندان موثر نمی­باشد. احتمالا این قارچ همزیست می تواند از طریق فعال نمودن مسیرهای دیگری مثل فعال­سازی پروتئین­های مرتبط به بیماری­زایی نقش ایفا نماید.  اسید سالسیلیک بوسیله کاهش میزان فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدان و القای مرگ سلولی به مبارزه با این بیمارگر بیوتروف می­پردازد، لذا کاربرد اسید سالسیلیک علیه بیماری سفیدک سطحی توصیه می­گردد.

واژه­ های کلیدی : آنزیم‎های آنتی اکسیدان, Piriformospora indica, اسید سالسیلیک, القای مقاومت