زهرا سجادی میان آب - آموزشکده فنی و حرفه ای سما، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر- ایران
سید مسعود یعقوبی - دانشگاه شهید چمران اهواز

افزایش مصرف آب ناشی از افزایش جمعیت، باعث کاهش کیفی و کمی آب­های قابل استحصال شده است. با توجه به این وضعیت، شناخت کمی و کیفی منابع مناسب برای داشتن کشاورزی پایدار امری ضروری و اجتناب­ناپذیر به­نظر می­رسد. در این مطالعه به بررسی کیفیت آب­های زیرزمینی در مصارف کشاورزی دشت برازجان در شمال استان بوشهر پرداخته شده است. ۲۱ نمونه آب زیرزمینی دشت در اردیبهشت سال ۱۳۹۱ از نظر غلظت یون­هایK+, Na+, Ca۲+, Mg۲+ Cl-, SO۴۲-, HCO۳- و NO۳- مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. غلظت یون­های کلر، سدیم و نیترات به دلیل اهمیت خاص با عیار­های استاندارد آب کشاورزی مقایسه شد. همچنین عواملی مانند کل مواد جامد محلول (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، شاخص نفوذپذیری (PI)، کربنات باقی­مانده (RC)، هدایت الکتریکی (EC) و شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GQI) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی­ها نشان داد که، کیفیت آب­های زیرزمینی دشت برازجان از لحاظ EC و کلرید وسدیم بیشتر از حد استاندارد آب کشاورزی می­باشد. با بررسی مکانی پارامترهای کیفی آب­های زیرزمینی محدوده مطالعه مشخص شد که آب­های زیرزمینی دشت مذکور برای مصارف کشاورزی از کیفیت متوسط برخوردار است. نقشه GQI بدست آمده مقدار این شاخص را بین ۶۸ تا ۸۲ درصد در منطقه نشان می­دهد، که بیانگر این مسئله است که شمال و مرکز دشت دارای آب­هایی با کیفیت متوسط و نیمه جنوبی دارای آب­هایی با کیفیت مناسب برای آبیاری می­باشد.

آبیاری, دشت برازجان, شاخص کیفیت GQI, کشاورزی, کیفیت آب زیرزمینی