علیرضا توسلی - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
کاظم خاوازی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
حسن منیری فر - بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
حسین بشارتی - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
نادر میرفخرایی - بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
مهدیه شمشیری پور - موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
صدقعلی زمانی - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

به منظور بررسی اثر تلقیح سویه­های مقاوم به شوری باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه اکوتیپ یونجه آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سویه باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بود که بر اساس تست مقاومت به شوری در شرایط آزمایشگاهی و همچنین ارزیابی گلخانه ای انتخاب گردیدند. فاکتور فرعی سه اکوتیپ یونجه شامل قره یونجه، همدانی و ملک کندی بودند. سویه های منتخب باکتری با بذر سه اکوتیپ یونجه تلقیح و در شرایط مزرعه در خاکی با EC برابر ۳/۷ دسی­زیمنس بر متر کشت شدند و اثر آنها بر صفات تعداد ساقه در مترمربع، ارتفاع گیاه و عملکرد علوفه تر و خشک بررسی گردید. نتایج نشان داد اثر متقابل اکوتیپ­ یونجه و سویه باکتری بر صفات تعداد ساقه در مترمربع، عملکرد علوفه­ تر و خشک معنی­دار است. بیشترین تعداد ساقه در مترمربع (۳۷۷ عدد) مربوط به اکوتیپ ملک کندی و در شرایط بدون تلقیح با باکتری بود. ترکیب تیماری اکوتیپ همدانی تلقیح شده با سویه شماره ۷ و اکوتیپ ملک­کندی تلقیح شده با سویه­های شماره ۱۰ و ۵ به ترتیب با ۵۲/۵، ۰۵/۵ و ۰۲/۵ تن در هکتار، بیشترین علوفه خشک را تولید نمودند. نتایج این تحقیق نشان می­دهد تلقیح اکوتیپ یونجه با سویه ریزوبیومی که همزیستی خوبی با آن داشته باشد، رشد بهتر و افزایش تولید علوفه در شرایط شور را موجب ­گردیده و حفظ حاصلخیزی خاک و رسیدن به پایداری در کشاورزی را به دنبال خواهد داشت.

خاک شور, عملکرد, قره­یونجه, ملک­کندی, همدانی, همزیستی ریزوبیومی