سالومه سیدعلیخانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
مهدی شرفا - دانشگاه تهران
احمد اصغرزاده - موسسه تحقیقات خاک و آب کرج

آلوده­شدن خاک به ترکیبات نفتی در ایران از بدو استخراج نفت از سده گذشته و انباشت تدریجی آنها در محیط سلامتی منابع آب و خاک کشور را تهدید می­کند.  این تحقیق با هدف دستیابی به شیوه موثر زدودن آلودگی خاک­های آلوده به مواد نفتی انجام شد. با توجه به ملاحظات زیست­ محیطی و اقتصادی از بین انواع روش­های پاکسازی، روش بیولوژیک انتخاب و در خاک مورد نظر به کار برده شد. در این آزمایش تاثیر ۵ تیمار متشکل از گونه­های مختلف دو جنس باکتری باسیلوس و سودوموناس همراه با کشت گیاه جو و بدون آن بر پالایش هیدروکربن­های نفتی در یک خاک لوم ارزیابی شد. تحلیل داده­های به دست آمده نشان داد که بالاترین عملکرد مربوط به تیمار باسیلوس ۲ بود. این باکتری میزان هیدروکربن­های نفتی خاک را همراه با کشت گیاه جو پس از ۱۰۵ روز، تا ۵/۷۲% و بدون حضور گیاه تا ۸/۵۹% کاهش داد. هم­چنین سریع­ترین تاثیر نیز مربوط به همین تیمار بود باین معنی که در مدت زمانی حدود ۲۰ روز میزان آلودگی بیش از ۴۰% کاهش یافت.  کارآیی کاربرد باکتری در مقایسه با کاشت گیاه (بدون باکتری) بسیار بالاتر ارزیابی شد. با افزودن باکتری مذکور بر خاک و بدون عملیات نگهداری خاص می­توان آلودگی نفتی را به صورت موثر کنترل کرد. از میان انواع باکتریهای آزمایش شده باسیلوس ۲ برای برطرف کردن آلودگی نفتی خاک مناسب­تر از دیگر باکتریها تشخیص داده شد.

آلودگی, باسیلوس, خاک, سودوموناس, هیدروکربن