شعبان کیا - به ترتیب دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی گروه گیاه ‍‍‍‍‍‍‍پزشکی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
کامران رهنما - دانشیار گروه گیاه ‍‍‍‍‍‍‍پزشکی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
حسن سلطانلو - دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
ولی اله بابایی زاد - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
محمدعلی آقاجانی - دانشیار پژوهش بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

چکیده بیماری لکه برگی سپتوریایی گندم ناشی از Zymoseptoria tritici، از مهم ترین بیماری های گندم در جهان و ایران به شمار می رود. مقاومت ژنتیکی مهم ترین و اقتصادی ترین راهبرد برای کنترل این بیماری می باشد. بنابراین پایش مداوم جمعیت قارچ بیمارگر برای بررسی اثر بخشی ژن مقاومتStbدر برابر جدایه هایZ. tritici  ضروری است. در این پژوهش، الگوی پرآزاری پنج جدایه ی مختلف روی ارقام افتراقی گندم حاوی ژن های مقاومت و اثر بخشی این ژن ها در برابر جدایه ها در مرحله ی گیاهچه ای و در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادکهجدایه های BK۹۴  و BK۹۵ پرآزارترین جدایه بودند که روی تعداد بیشتری از ارقام افتراقی بیماریزایی داشتند و در مقابل، جدایه ی BK۵۶ کم ترین پرآزاری را روی ارقام افتراقی نشان داد. ارقام M۳ و Arina  در برابر تمام جدایه های مورد بررسی مقاوم بودند. ارقام Riband، TE۹۱۱۱ وFlame  به ترتیب در برابر چهار، سه و دو جدایه ی مورد بررسی مقاومت نشان دادند. بقیه ی ارقام افتراقی در برابر جدایه های مورد بررسی حساس بودند.ژن هایStb۱۵، Stb۱۶ و Stb۱۷ موثرترین ژن های مقاومت در برابر همه ی جدایه ها بودند،  بنابراین ارقام محتوی این ژن ها، می توانند به عنوان  منابع مقاومت موثر در برنامه های اصلاح ارقام جهت مقاومت در برابر لکه برگی سپتوریایی گندم مورد استفاده قرار گیرند.

واژه های کلیدی: گندم, ارقام افتراقی, پرآزاری, STB, AUDPC و Zymoseptoria tritici