مسعود باوان پوری - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
عبدالاحد غیبی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
خلیل پروینی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی- دانشگاه تربیت مدرس- تهران
مهین حاجی زاده - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

ارتباط غیرکلامی یکی از شاخه های نشانه شناسی است که انواع رفتارهای حرکتی افراد از جمله حالات چهره، حرکت های بدن، ژست ها و... را در برمی گیرد. پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش نشانه شناسی، رمان «فرانکشتاین فی بغداد» اثر احمد سعداوی را از منظر نشانه های ارتباط غیرکلامی از جمله حالات چهره، حالات چشم، پیرازبان، اشیا، میزان فاصله و ... مورد بررسی قرار دهد. هدف این پژوهش معرفی، طبقه بندی، رمزگشایی و تحلیل انواع ارتباطات غیرکلامی در رمان مذکور است تا نشان دهد که چگونه زبان بدن می تواند کارکردهایی مانند محبت، ترس، اضطراب، دروغ و ... را انتقال دهد و نیز نویسنده برای روایت رفتارهای غیرکلامی شخصیت ها از چه ابزارهایی بهره برده است. نتایج نشانگر آن است که سعداوی از حالت های مختلف دست، چهره و نوع نگاه کردن در کنار کارکردهای مربوط به آنها، بیشترین بهره را برده است. وی از این حالت ها برای بیان مواردی مانند ترس از وقوع امری عجیب، ترس، اضطراب و ناراحتی، کسب اطلاع و .... استفاده کرده است. در کنار این موارد، حالت ها و اندام های دیگری نیز در رساندن پیام های نویسنده دخیل هستند. همچنین بیشترین کارکردهای این پیام ها، کارکرد جانشینی است.

زبان شناسی اجتماعی, نشانه شناسی, ارتباط غیرکلامی, رمان عربی, جایزه بوکر, احمد سعداوی, فرانکشتاین فی بغداد