سعید یزدچی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند
علی اکبر رسولی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند
حسن محمودزاده - دانشگاه تبریز
محمد زرین بال - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

زعفران، با ارزش اقتصادی بسیار بالا نقش ویژهای در صادرات غیر نفتی ایران دارد. در نتیجه شناسایی مناطق مستعدبرای کشت زعفران در شهرستان مرند واقع در شمال غرب کشور زمینه را برای برنامهریزیهای لازم جهت گسترشکشت و تولید این محصول فراهم میکند. با توجه به تاثیر عوامل محیطی گوناگون بر رشد و عملکرد زعفران، فرآیندارزیابی اراضی برای کشت آن مستلزم استفاده از اطلاعات جامع و متنوع مکانی و توصیفی است. سیستمهای اطلاعاتامکان بهرهگیری از این نوع دادهها را فراهم ساخته و تحلیل فضایی اطلاعات را بر اساس مدلهای (GIS) جغرافیاییشناخته شده تسهیل نمودهاند. در این تحقیق بر اساسنیازهای اکولوژیکی و محیطی برای رشد زعفران از روشهایاستفاده شد و در محیط نرمافزاری (AHP) مبتنی بر روش تحلیل سلسله مراتبی (MCDA) تصمیمگیری چند معیارهمدلسازی و تحلیلهای مکانی لایههای اطلاعاتی صورت گرفت. فرآیند تحقیق شامل مراحل گردآوری و ورود ArcGISاطلاعات، محاسبات و تحلیلهای آماری، خوشهبندی و ارزشگذاری معیارها، مدلسازی فضایی و تلفیق اطلاعات متنوعبود. بر این اساس اراضی شهرستان مرند از نظر قابلیت کشت زعفران ارزیابی و پهنهبندی شد. نتایج نهائی تحقیق نشاندهنده کارآیی روشهای تحلیلی سلسله مراتبی در سنجش قابلیت اراضی برای کشت زعفران بوده و بر اساس آنشهرستان مرند از این نظر به سه بخش قابل کشت، نسبتا قابل کشت و غیر قابل کشت قابل تقسیم بندی است.

روشهای تصمیم گیری چندمعیاره, مدل سازی سلسله مراتبی, مکانیابی کشت زعفران