فاطمه اقبالی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه تبریز
اسدالله بابای اهری - استاد گروه گیاهپزشکی دانشگاه تبریز.
مهدی ارزنلو - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه تبریز.

چکیده بیماری­ لکه­برگی بعنوان یکی از بیماری­های محدود­کننده­ی تولید محصول خیار در استان آذربایجان­شرقی شناخته شده  است و همه ساله خسارت زیادی به این محصول و جالیزکاران وارد می نماید.هدف تحقیق حاضر شناسائی  عامل بیماری لکه­برگی خیار Cucumis sativus L.در استان آذربایجان­شرقی و شناسایی گونه­های قارچی بیمارگر با استفاده از داده­های مورفولوژیکی می­باشد. برای این منظور در طی تابستان سال ۱۳۹۲ از مزارع­ خیار دارای علایم در شهرستان­های شبستر، اهر، میانه و باسمنج که از مراکز مهم تولید خیار در استان هستند، نمونه­برداری به عمل آمد و از تعداد ۹۰ نمونه گیاهی تهیه شده که دارای علائم متنوع لکه برگی بودند، تعداد ۱۰۰ جدایه­ی قارچی جدا سازی گردید. نتایج این تحقیق حضور انواع گونه­های مختلف قارچی عامل  لکه­برگی را در مزارع استان تایید می­کند. با مطالعات ریخت شناختی  جدایه های بدست آمده، گونه­های قارچیAlternaria tenuissima ،Bipolaris spicifera ،Bipolaris sorkiniana ،Stemphylium mali ،Alternaria atrum ،Cladosporium sp.،Nigrospora oryzae ،Pseudoprenospora cubensis ، Phoma sp.وCurvularia sp. . به عنوان عوامل ایجاد لکه برگی خیار جداسازی شدند. دربین گونه­های شناسایی شده، فراوانی جدایه هایAlternaria tenuissima  و Pseudoprenospora cubensisبترتیب با ۴۸ درصد و۱۳ درصد بیشتر از بقیه بود. تمام جدایه های مورد بررسی قادر به ایجاد بیماری در بوته های خیار مایه زنی شده بودند..

واژه های کلیدی: آذربایجان شرقی, لکه برگی قارچی خیار, Alternaria, Pseudoprenospora