رضوان حجازی - استادیار دانشگاه الزهرا(س)
میترا رشیدی - کارشناس ارشد حسابداری دانشگاه الزهرا(س)

یکی از مهمترین چالش ها و مشکلات سیستم های حسابداری سنتی، عدم انعکاس ارزش سرمایه-های فکری در صورت های مالی و گزارشات واحدهای تجاری است. در حالیکه امروزه نقش سرمایه های فکری در ایجاد ارزش برای شرکت ها و واحدهای تجاری بسیار بیشتر از نقشی است که سرمایه های مالی در واحدها ایفا می کنند در این میان، حرفه حسابداری و حسابداران نقش مهمی برای یافتن راههای موثر جهت کنترل و اندازه گیری و سنجش سرمایه های فکری به وسیله مدل ها و روش های ارزیابی این سرمایه ها بر عهده دارند. هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل تاثیرگذار بر افشای شاخص های سرمایه فکری در قالب چهار فرضیه است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که در سال مالی ۸۸ گزارش های سالانه خود را به صورت حساب رسی شده به سازمان بورس اوراق بهادار ارائه کرده اند، متغیرهای مستقل در پژوهش حاضر مشتمل بر جمع دارایی ها، نرخ سود ناخالص، نرخ حقوق صاحبان سهام و سن شرکت است و متغیرهای وابسته پژوهش نیز میزان شاخص های افشای سرمایه فکری است. با آزمون و بررسی فرضیات تحقیق مشخص شد که جمع دارایی ها و نرخ سود ناخالص بر افشای شاخص های سرمایه فکری تاثیر مثبت داشته اند ولی سن شرکت ونرخ حقوق صاحبان سهام بر افشای سرمایه فکری بی تاثیر هستند. همینطور مشخص شد میزان تاثیر متغیر سود ناخالص از میزان تاثیر متغیر جمع دارایی ها بیشتر بوده است.

شاخص های سرمایه های فکری, حقوق صاحبان سهام, اندازه دارایی ها, سود ناخالص, سن شرکت