آرزو مختاری حصاری - عضو هیات علمی گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
روح اله رضایی - دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
حسین شعبانعلی فمی - استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران

این پژوهش، با هدف تعیین و تحلیل راهکارهای توسعه کاربرد سیستم آبیاری کم­فشار در استان آذربایجان­شرقی انجام گرفت. داده­های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه­ساختاریافته و گفتگو با کارشناسان بخش­های آب و خاک و ترویج کشاورزی و کشاورزان استفاده­کننده از فناوری (۱۶ پاسخگو) بصورت هدفمند جمع­آوری شد. به­منظور اطمینان از روایی پژوهش، از سه­سویه­سازی منابع داده­ها و بازبینی توسط اعضااستفاده گردید. داده­ها به کمک روش تئوری مبنایی و با استفاده از نرم­افزار مکس­کیودا ۱۰ ، طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس تحلیل­های صورت گرفته، تعداد شش مقوله اصلی، ۲۵ مقوله فرعی و ۱۷۱ واحد مفهومی معنادار بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان دادند که سازوکارهای ترویجی- آموزشی، کاهش پیچیدگی­های اداری، بهبود مشارکت کشاورزان، تداوم نظارت، پیگیری و مشاوره در طول اجرا و بعد از آن، حمایت­های اقتصادی و انجام فعالیت­های زیرساختی در جهت توسعه کاربرد فناوری آبیاری کم­فشار، راهکارهایی هستند که می­تواند در توسعه استفاده از این سیستم آبیاری  توسط کشاورزان استان آذربایجان­شرقی موثر باشد.

مدیریت منابع آب, آبیاری کم فشار, راهکارها, کشاورزان, آذربایجان شرقی