اکرم آق ملایی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان.
سعید نصراله نژاد - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
فروه السادات مصطفوی نیشابوری - دانشجوی دکتری بیماری شناسی گیاهی دانشگاه زابل.

چکیده ویروس وای سیب­زمینی (Potato virus Y, PVY) یکی از ویروس­های مخرب گیاهان تیره­ی سولاناسه می­باشد که در استان گلستان از سیب­زمینی و توتون گزارش شده ­است، اما در خصوص وجود آن در مزارع فلفل استان تاکنون بررسی صورت نگرفته است. با توجه به اهمیت فلفل به عنوان یکی از میزبان­های مهم PVY و کشت محصولات تیره­ی سولاناسه در مجاورت یکدیگر، آگاهی از وجود این ویروس در فلفل، حائز اهمیت می­باشد. در این بررسی تعداد ۸۰ نمونه­ی برگی با علائم موزائیک، پیسک، کوتولگی و بدشکلی از مزارع فلفل استان جمع­آوری گردید و آلودگی آن­ها با استفاده از آنتی­بادی پلی­کلونال PVY در آزمون سرولوژیکی TAS-ELISA بررسی شد. از مجموع ۸۰ نمونه­ی فلفل، ۱۰ نمونه از دو منطقه گرگان ودلند واکنش مثبت نشان دادند که عصاره­ی دو نمونه­ی آلوده از این دو منطقه به روش مکانیکی به گیاه محک توتون رقم سامسون مایه­زنی شد. پس از دو هفته علائم موزائیک، نکروز وکلروز در نمونه­های تلقیح شده ظاهر گردید. آلودگی گیاهان محک به  PVYبا استفاده از آنتی­بادی­های مونوکلونال  PVYC،PVYO وPVYN در آزمون الایزا مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده، نمونه­ی دلند با آنتی­بادی مونوکلونال ویژه استرین C و نمونه­ی گرگان با استرین  NوO عکس­العمل نشان دادند. نتایج حاصل از آزمون RT-PCR  با استفاده از آغازگرهای عمومی و اختصاصی ژن پروتئین پوششی PVY، آلودگی نمونه­­ها به PVY را اثبات نمود. این اولین گزارش از آلودگی مزارع فلفل استان گلستان به  PVYمی­باشد.

واژه ­های کلیدی: ویروس وای سیب­زمینی, فلفل, گیاه محک, TAS-ELISA, RT-RCR