غلامعباس فلاح قالهری - دانشگاه فردوسی مشهد
سید محمد موسوی بایگی - دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مجید حبیبی نوخندان - پژوهشکده هواشناسی و سرپرست پژوهشکده اقلیم شناسی

به منظور بررسی امکان استفاده از مدل­های آماری برای پیش­بینی بارش فصلی بر اساس الگوهای سینوپتیکی سطوح فوقانی جو، منطقه خراسان بزرگ شامل سه استان خراسان شمالی، خراسان جنوبی و خراسان رضوی انتخاب شد. پس از بررسی­های لازم و تکمیل خلاهای آماری، تعداد ۳۷ ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران سنجی تحت پوشش سازمان هواشناسی کشور، انتخاب و آزمون همگنی ران تست بر روی داده­های بارش این  ایستگاه­ها انجام یافت. در مرحله بعد، در محیط نرم افزار Arc GIS، سری زمانی بارش متوسط منطقه­ای به روش مدل رقومی ارتفاعی محاسبه گردید. با استفاده از روابط همبستگی به دست آمده بین بارش متوسط منطقه ای و پارامترهای جو بالا در بازه­های زمانی مختلف، از مدل­های آماری برای پیش­بینی بارش فصل بعد (دسامبر تا می) استفاده شد. نتایج نشان می­دهد مدل­های آماری می­توانند برای پیش­بینی بارش به طور موفقیت­آمیزی به کار گرفته شوند و بارش را با دقت قابل قبولی پیش­بینی کنند.. در این میان، مدل حذف تدریجی متغیرها عملکرد بهتری داشته است. ریشه میانگین مربعات خطا برای مدل گام به گام ورود متغیرها ۴/۵۰ میلی مترو برای مدل حذف تدریجی متغیرها  ۳/۴۷  میلی­متر به دست آمد.

الگوهای سینوپتیکی, بارش متوسط منطقه ای, پیش بینی بارندگی, مدل حذف تدریجی, مدل گام به گام