نیلوفر کشتیاری - دکتری تخصصی زبان شناسی شناختی، گروه زبان های احساس دانشگاه آزاد برلین

لازمه تعامل اجتماعیموثر پردازش ودرک صحیحنوای عاطفی گفتار گوینده است. گفتار عاطفی، که حاوی اطلاعات زیادی درباره احساسات و مقاصد اجتماعی گوینده است،خود از تفاوت هایی فردی-جامعه شناختی همچون سن و جنس تاثیر می پذیرد که از این میان نقش جنسیت به اندازه کافی مطالعه نشده و هنوز محل بحث است. همچنین معدودمطالعات انجام شده، تنها عملکرد گویشورانزبانهای دارای وزن تکیه ای (همچون آلمانیو انگلیسی)را بررسی کردهاند. اما از آنجا کهنوای عاطفی گفتار، خود، متاثر از شاخصه هایزبان- ویژه، مانند تقسیم وزنی زمان، است و این شاخصه زبان های دارای وزن تکیه ای را از زبان های دارای وزن هجایی تفکیک می کند نگارنده بر آن شد تا قابلیت کاربرد نتایج این تحقیقات را در زبانهایی که تقسیم زمانی متفاوتی دارد بررسی کند. بنابراین، پژوهش حاضر نقش جنسیت را در تشخیص و درک نوایعاطفی گفتار در زبان فارسی، به عنوان زبانی که وزن هجایی دارد و تقسیموزنی-زمانی آنمتفاوت است، مورد مطالعه قرار می دهد. بدین منظور در یک آزمایش رفتاری، از۶۶ گویشور فارسی زبان خواسته شد تا نوایعاطفی مجموعه ای از متون صوتی نمایشنامه های معتبر را تشخیص دهند. این متون حاوی مجموعه جملاتی بود که واژگان موجود در آن ها به لحاظ محتوایی خنثی بودند و در پنج حالت عاطفی خشم، تنفر، ترس، شادی و غم توسطیک بازیگر خانم و یک بازیگرآقااجرا شده بودند. داده های این آزمونبا مدل رگرسیون لجستیکبررسی شدندو به طور کلی، نتایج نشان می دهند که: ۱) میزان تشخیص نوای عاطفی گفتار به صورت معناداری با جنسیتشنونده ارتباط دارد؛ بدین معنا که آزمودنی های مونث در مقایسه با آزمودنی های مذکرتوانمندی بیشتری در تشخیص تمامی مقولههای عاطفی گفتار دارند؛ ۲)تقسیم وزنی زمان (یعنی وزن تکیه ای در مقابل وزن هجایی) بر تشخیص نوای عاطفی گفتار تاثیری ندارد.

نوای عاطفی, ارتباط کلامی, جنسیت, تشخیص احساس, زبان فارسی