اکبر عطادخت - دانشگاه محقق اردبیلی
عیسی جعفری - دانشگاه پیام نور
میثم حیاتی - دانشگاه پیام نور
حمید کمرزرین - دانشگاه علامه طباطبایی
صدیقه مهری - دانشگاه محقق اردبیلی

هدف: این مطالعه با هدف بررسی نقش تصویر بدنی و خودپنداره در پیش بینی اختلالات روان شناختی دانش آموزان نابینا و ناشنوا انجام شد. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان نابینا و ناشنوا بود که در ۶ ماهه دوم سال ۹۲ در مدارس راهنمایی شهر تهران مشغول به تحصیل بودند. تعداد ۱۰۰ نفر (۵۰ نابینا و ۵۰ ناشنوا) از این دانش آموزان به صورت تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و در محل مدرسه به پرسش نامه های تصویر بدنی، خودپنداره و افسردگی، اضطراب و استرس (دی ای اس اس-۲۱) پاسخ دادند. نتایج با استفاده از ابزارهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه نابینایان و ناشنوایان از لحاظ متغیرهایی مانند مولفه های سلامت روان یعنی افسردگی، اضطراب و استرس و همچنین تصویر بدنی و خودپنداره تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۵/۰≥P) و افسردگی، اضطراب و استرس نابینایان بیشتر از ناشنوایان بود (۰۵/۰≥P). همچنین نتایج نشان داد که مدل پیش بینی اختلالات روان شناختی از روی متغیرهای تصویر بدنی و خودپنداره در دانش آموزان نابینا و ناشنوا معنی دار بود (۰۱/۰≥p) و ۳۳/۰ از کل واریانس اختلالات روان شناختی دانش آموزان نابینا و ۴۵/۰ از کل واریانس اختلالات روان شناختی دانش آموزان ناشنوا به وسیله متغیرهای تصویر بدنی و خودپنداره تبیین شد. نتیجه گیری: این مطالعه تلویحاتی را برای استفاده از مداخلات مبتنی بر تصویر بدنی و خودپنداره در جهت ارتقای سلامت روانی نابینایان و ناشنوایان به دنبال دارد.

Keywords: Body image, Self-concept, Psychological disorders, Blind, Deaf, واژه های کلیدی: تصویر بدنی, خودپنداره, اختلالات روان شناختی, نابینا, ناشنوا