سید مهدی پورسید - دکتری روان­شناسی تربیتی، بخش روان­شناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
سید رضا پورسید - دکتری روان­شناسی و آموزش کودکان استثنائی، گروه روان­شناسی و آموزش کودکان استثنائی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

هدف این پژوهش تبیین قدردانی بر اساس ویژگی های شخصیتی با واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی بود. روش پژوهشی مورد استفاده در پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی بود. جامعه ی آماری پژوهش حاضر را تمامی دانش آموزان دوره ی دوم متوسطه ی شهر یزد به تعداد ۱۱۸۰ نفر تشکیل دادند که در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ مشغول به تحصیل بودند. از میان جامعه ی آماری، بر اساس دیدگاه کلاین (۲۰۱۵) که تعداد نمونه را ۳ تا ۵ برابر تعداد گویه ها بیان می کند، ۴۷۴ نفر (۱۸۶ پسر و ۲۸۸ دختر) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس چند مولفه ای قدردانی مورگان و همکاران (۲۰۱۷)، فرم کوتاه پنج عامل بزرگ شخصیت خرمائی و فرمانی (۱۳۹۳) و پرسشنامه ی خودکارآمدی تحصیلی زاژاکووا و همکاران (۲۰۰۵) را تکمیل کردند. داده های پژوهش با بهره گیری از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که مدل پیشنهادی با داده های پژوهش برازش مناسب دارد و از بین ابعاد شخصیتی به عنوان متغیر برون زاد توافق پذیری، برون گرایی و گشودگی به تجربه به طور مستقیم، وظیفه گرایی، گشودگی به تجربه و روان نژندگرایی به صورت غیرمستقیم با واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی قادر به پیش بینی قدردانی شدند. نتیجه آن که ویژگی های شخصیتی توافق پذیری، وظیفه گرایی، برون گرایی و گشودگی به تجربه، دانش آموزان را در برخورد با مسائل تحصیلی خودکارآمدتر می کند. در چنین شرایطی دانش آموزان در مسیر قدردان تر شدن پیش می روند.

خودکارآمدی تحصیلی, دانش آموزان دوره متوسطه, قدردانی, ویژگی های شخصیتی