سینا نوری زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
سالار جمالی - استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
مرتضی گلمحمدی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات مرکبات کشور، رامسر
حسن پدرام فر - مربی گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان

نماتد مرکبات،  Tylenchulus semipenetrans، دارای گسترش جهانی بوده و یکی از عوامل سرخشکیدگی در باغ­های مرکبات محسوب می­شود. آلودگی توام نماتد و قارچ­های بیمارگر، تاثیر مضاعفی بر رشد گیاه می­گذارد. به­منظور بررسی اثر اکتینومیست­ها در کنترل نماتد و بیمارگرهای ثانویه، تعداد ۳۰ نمونه خاک آلوده از فراریشه مرکبات شرق استان گیلان و غرب استان مازندران جمع­آوری شدند. در نتیجه۲۰ جدایه اکتینومیست با استفاده از کشت روی محیط­های انتخابی جداسازی و اثر آن­ها در تفریخ تخم و مرگ­ومیر لاروها مورد ارزیابی قرار گرفت. در آزمایشی دیگر، تاثیر اکتینومیست ها بر قارچ­های بیماری­زای Fusarium oxysporum،  Fusarium  solani،  Penicilium digitatum ، Rhizoctonia solani،Pestaliopsis spp  و Colletotrichum gloeosporioides بررسی شد. در آزمون اول، هشت جدایه با توان کاهش میزان تفریخ تخم در مدت هفت روز و کشتن لاروها در طول چهار روز، از قابلیت آنتاگونیستی خوبی برخوردار بودند. در آزمون دوم، شش جدایه موفق به کنترل قارچ­های بیمارگر مورد­مطالعه شدند. جدایه Streptomyces sp. IGM۰۵ بیش­ترین توانایی را در کنترل قارچ­های بیمارگر نشان داد در حالیکه جدایه Streptomyces sp. IGM۱۷ با کاهش تفریخ تخم به میزان ۲/۳۷ درصد و مرگ­ومیر ۴/۵۲ درصدی لاروها، توانایی آنتاگونیستی بالایی در برابر نماتد بروز داد.

استرپتومایسس, آنتاگونیست, قارچ, Tylenchulus semipenetrans