رحیمه غفارپور تمیورلویی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری شناسیگیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
غلامرضا نیکنام - دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمود تورچی - استاد بهنژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

در سال های اخیر، کنترل زیستی نماتدهای بیمارگر گیاهی با استفاده از نماتدهای بیمارگر حشرات مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق تاثیر لاروهای آلوده کننده زنده و مرده نماتد بیمارگر حشرات Heterorhabditis bacteriophora Poinar در غلظت های ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ لارو در هر میلی لیتر را به طور جداگانه و در ظرف های ۲۴ چاهکی روی مرگ ومیر لارو وتفریخ تخم نماتد گره ریشه Meloidogyne javanica Treub در غلظت های ۵۰ تخم، ۵۰ لارو و مخلوط ۵۰ تخم و لارو به ازای هر چاهک در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار داد. آزمایش با شش تیمار در قالب طرح کرت های خرد شده در زمان و چهار تکرار برای هر تیمار انجام شد. کل آزمایش ها دو بار تکرار گردید. یادداشت برداری نتایج بعد از ۴۸، ۷۲، ۹۶ و۱۲۰ ساعت نشان داد که تاثیر لارو زنده یا مرده نماتد بیمارگر حشرات در مرگ ومیر لاروهای سن دوم و تفریخ تخم نماتد گره ریشه معنی دار است. بیش ترین مرگ ومیر در غلظت۱۰۰ لارو آلوده کننده در هر میلی لیتر و در ۱۲۰ساعت و بیش ترین بازدارندگی از تفریخ تخم با غلظت ۱۰۰ لارو آلوده کننده در هر میلی لیتر و در ۴۸ ساعت مشاهده شد. در حالت مخلوط ۵۰ تخم و لارو نماتد گره ریشه، تاثیر لاروهای زنده H. bacteriophora در مرگ ومیر لارو نماتد گره ریشه در بین زمان ها اختلاف معنی داری بروز نداد.

نماتد گره ریشه, نماتدهای بیمارگر حشرات, Meloidogyne javanica و Heterorhabditis bacteriophora