جلال غلام نژاد - هیات علمی

کشت خیار به صورت گلخانه­ای در ایران در سال­های اخیر بسیار گسترش پیدا کرده است. در این بررسی، تاثیر اسانس آویشن دنایی و دو قارچکش فوزتیل­آلومینیوم و متالاکسیل- مانکوزب برای بیماری بوته­میری گیاه خیار گلخانه ای ناشی از شبه قارچ فیتوفتورا، در سال ۱۳۹۸  در دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیشوا-ورامین، مطالعه شد. در آزمون گلخانه­ای اثر تیمارهای مذکور بر روی فعالیت آنزیم­های پراکسیداز، کاتالاز و همچنین آنزیم فنیل­آلانین آمونیالیاز در گیاه خیار که به وسیله­ی شبه قارچ Phytophthora sp. آلوده شده بود، اندازه­گیری شد. نتایج تاثیر تیمارهای مختلف بر مکانیسم­های دفاعی گیاه خیار نشان داد که بیشترین فعالیت سه آنزیم پراکسیداز، کاتالاز و همچنین آنزیم فنیل­آلانین آمونیالیاز مربوط به تیمار گیاه خیار آلوده­ی تیمار شده با غلظت ۱۵۰ پی­پی­ام قارچکش فوزتیل آلومینیوم بوده که در ششمین روز بعد از آلوده­سازی با بیمارگر این میزان فعالیت در مورد آنزیم پراکسیداز به مقدار ΔOD/Min/mg protein ۹۵/۱ رسید. روند فعالیت هر سه آنزیم تا روز ششم افزایشی و سپس کاهشی بود، به این صورت که در روز دهم بعد از آلوده­سازی خیارها با عامل بیمارگر، میزان فعالیت این آنزیم در تیمار فوزتیل آلومینیوم کاهش یافت و به مقدار ΔOD/Min/mg protein ۲۹/۱ رسید. تیمار استفاده از قارچکش فوزتیل آلومینیوم در تمام روزهای نمونه­برداری نسبت به همه­ی تیمارهای دیگر دارای اختلاف معنی­دار از  نظر سطح فعالیت آنزیم بود. در تمام روزهای نمونه برداری، فعالیت آنزیم­ها در تیمار متالاکسیل-مانکوزب به­صورت معنی­داری بیشتر از شاهد بود. در روز دهم بعد از نمونه­برداری میزان فعالیت هر سه آنزیم در تمام تیمارها نسبت به روز هشتم کاهش یافت، اما باز روند فعالیت آنزیم در مورد تیمارهای مختلف مانند سایر روزها بود. به عبارت دیگر همه­ی تیمارها قادر به افزایش فعالیت این آنزیم نسبت به شاهد بودند، اما مهم­تر از آن این آنزیم تحت تاثیر روزهای نمونه­برداری نیز بود. نتایج نشان داد که تیمار آویشن دنایی در تمام روزهای نمونه­برداری قادر به القای آنزیم­های دفاعی در برابر بیمارگر بود. به بیانی دیگر اسانس این گیاه توانست در کنار القاگرهای شیمیایی بر مکانیسم­های دفاعی گیاه اثر گذاشته و از این راه، باعث کاهش خسارت بیمارگرها به گیاه شود.

آویشن, اسانس, تحلیل پارامتریک, پوسیدگی طوقه, خیار, فوزیتل آلومینیوم, متالاکسیل–مانکوزب