جمشید عینالی - دانشگاه زنجان
احمد رومیانی - دانشگاه زنجان

چکیده از دیدگاه برنامه ریزان توسعه، ابعاد متعدد سرمایه ها از قبیل سرمایه ی طبیعی، فیزیکی، انسانی، مالی و اجتماعی برای توسعه ی مناطق روستایی مورد نیاز است؛ ازاین رو، در چند دهه ی اخیر، مفهوم سرمایه ی اجتماعی به عنوان یک مفهوم فرارشته ای نقش مهمی در تحلیل های اجتماعی و اقتصادی توسعه ی روستایی به ویژه توسعه ی گردشگری مطرح شده و به نقش ساختارهای اجتماعی محلی از قبیل روابط متقابل، شبکه ها و نهادهای محلی، نگرش، انسجام و اعتماد تاکید دارد. هدف از این پژوهش بررسی نقش سرمایه ی اجتماعی در توسعه ی روستایی با تاکید بر گردشگری مبتنی بر خانه­های دوم در منطقه ی روستایی دهستان حصار ولیعصر از توابع شهرستان بوئین زهرا است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده، توصیفی-تحلیلی است و جمع آوری داده­ها مبتنی بر استفاده از پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی سوالات از طریق پرسش نامه ی پیش آزمون بررسی شده و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان ۰.۸ محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل عاملی بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری تحقیق شامل ۴ روستای دارای خانه­های دوم گردشگری است که به علت در دسترس بودن همه ی خانواده ها از روش تمام شماری استفاده شده است. یافته­ها نشان داد که نتیجه ی حاصل از تقلیل ۳۵ متغیر، بیانگر ۸ عامل استخراج شده بوده که ۷۱.۷۴ درصد از واریانس را تبیین می­کند که نشان از رضایت بخش بودن تحلیل عاملی و متغیر­های مورد بررسی است. در این بین عامل اول، یعنی عامل علاقه ی فردی و مشارکت با مقدار ویژه ی ۴.۰۶ را به خود اختصاص داده است و ۱۱.۶۱ درصد واریانس را تفسیر و توجیه می­کند که بیشترین تاثیر را در زمینه ی گسترش گردشگری خانه های دوم و توسعه ی سرمایه ی اجتماعی روستایی در منطقه ی مورد مطالعه داشته است و کمترین عامل، مربوط به عامل تعصب است که مقدار ویژه ی این عامل ۱.۶۱ است که ۴.۶۰ درصد واریانس را محاسبه و توضیح می دهد.

واژگان کلیدی: توسعه ی روستایی, سرمایه ی اجتماعی, گردشگری خانه های دوم, شهرستان بوئین زهرا