اسماعیل برواسی - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

عبدالله پشیو و مفدی زکریا از شعرای معاصر هستند که دوران حیاتشان همزمان با سیطره رژیم بعث بر کردستان عراق و استعمار الجزائر توسط دولت فرانسه بوده است. در چنین شرایطی، دو شاعر به­عنوان شعرای متعهد، سروده­های خود را به آینه بازنمایی رنج­های مردم استعمارشده کرد و عرب تبدیل کرده­اند و با تاکید بر لزوم استعمارزدایی، انقلاب را تنها گریزگاه رهایی از چنگال استعمار و اشغالگری می­شمارند. در پس­زمینه گرایش دو شاعر به انقلاب، علاوه بر رنج­بردن از اشغال سرزمین و احساس حقارت و سرخوردگی ناشی از آن، عواملی همچون محرومیت، آسیمیله­کردن مردم استعمارزده و ارتکاب جنایات وجود دارد که پشیو و مفدی را به سوی طردگرایی و کنش انقلابی سوق داده است. از آن­رو که تاکنون جستار مستقلی به بررسی عوامل گرایش پشیو و مفدی به کنش انقلابی نپرداخته است، نگارنده بر آن است تا به بررسی تطبیقی این پدیده در اشعار دو شاعر بپردازد. مسئله بنیادین پژوهش حاضر این است که عوامل زمینه­ساز کنش انقلابی، چگونه و در چه قالب­هایی در سروده­های دو شاعر، نمود یافته و با چه مفاهیمی پیوند خورده است. جهت بررسی این مسئله، نگارنده از روش  تحلیلی و تطبیقی مبتنی بر بررسی جامعه­شناختی بن­مایه­های سروده­های دو شاعر بهره گرفته­­ است. وجود عوامل زمینه­ای نشات­گرفته از هژمونی استعمارگر و اشغالگر، دو شاعر را به طردگرایی و رویکرد انقلابی واداشته است. دامنه اشعار انقلابی مفدی بسیار وسیع­تر از اشعار پشیو است؛ اما سروده­های پشیو، القاکننده خشمی فراگیرتر است که گاه با کاربرد الفاظ رکیک و آتشفشانی از خشم و نفرت آمیخته می­شود.

انقلاب محرومیت, آسیمیلاسیون, جنایت, پشیو, مفدی