حسین کربلائی خیاوی - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
حاجی شیخلینسکی - استاد آکادمی ملی علوم آذربایجان، انستیتوی ذخایر ژنتیکی
اسداله بابای اهری - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده بیماری سفیدک سطحی انگور Erysiphe necator از لحاظ اقتصادی یکی از مهمترین بیماری های انگور در ایران و دنیا بشمار می رود و در صورت فراهم شدن شرایط مناسب خسارت قابل توجهی به تاکستان ها وارد می سازد. به منظور بررسی بیولوژی سفیدک سطحی انگور و عامل مولد مایه تلقیح اولیه در ایجاد اپیدمی آزمایشی در طی سال های ۱۳۸۹- ۱۳۸۷ در مشگین شهر انجام گرفت. بر اساس بررسی های انجام شده قارچ عامل بیماری به صورت میسلیوم در درون جوانه های آلوده و در حال خواب انگور زمستان گذرانی می کند که با مطالعات دقیق هیستوپاتولوژیکی وجود میسلیوم در درون جوانه های در حال خواب به اثبات رسید. نتایج بدست آمده نشان داد که پس از شروع فعالیت رویشی گیاه، اگر به مدت ۴ روز میانگین دما بین ۱۹– ۱۶ درجه سلسیوس و میانگین رطوبت نسبی بیش از ۵۰ درصد باشد قارچ عامل بیماری رشد و فعالیت خود را آغاز می کند. دمای مناسب برای رشد و اسپورزایی این قارچ ۲۵-۲۰ درجه سلسیوس به همراه رطوبت نسبی ۱۰۰– ۴۰ درصد و نور ضعیف است. نخستین کنیدی های قارچ عامل بیماری در مرحله ۵ تا ۶ برگی و دراز شدن گل آذین ها توسط لام های تله ای به دام افتادند. اولین  کلنی های بیماری در مرحله تشکیل میوه و حبه کوچک ظاهر شدند. کاسموتسیوم های قارچ عامل بیماری در آخر فصل رویش به وفور روی برگ ها، دمبرگ ها و شاخه ها تشکیل ولی کلیه کلیستوتسیوم ها در طول زمستان از بین رفتند. در این پژوهش بیماری زایی آسکوسپورهای قارچ عامل بیماری روی برگ های جوان انگور به اثبات نرسید.

واژه های کلیدی: اپیدمیولوژی, سفیدک پودری انگور, کلیستوتسیوم, Oidium tuckeri Erysiphe necator