مرضیه خلیلی پور رکن آبادی - دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان
محمدامین سمیع - دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان
علی جعفری ندوشن - مرکز تحقیقات انار یزد
محمد علی ضیایی مدبونی - دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان
مهدی ضیاءالدینی - دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر رفسنجان

کرم گلوگاه انار، Ectomyelois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae) مهم ترین عامل کاهش کمی و کیفی محصول درختان انار بوده و خسارت آن سبب ریزش گل و میوه در ابتدای بهار می شود. این پژوهش با هدف بررسی اثر عصاره صمغ آنغوزه و فرومون جنسی طبیعی این آفت بر کنترل آن، در سال­های ۱۳۹۰-۱۳۸۹ در باغ انار مرکز تحقیقات کشاورزی یزد انجام شد و  تاثیر سه تیمار آنغوزه­پاشی، تله فرومون جنسی طبیعی کرم گلوگاه انار، آنغوزه + تله فرومونی (راندن و ربودن) روی میزان خسارت آفت مطالعه شد. در آزمایش دیگر تاثیر غلظت های دو تا پنج در هزار عصاره صمغ آنغوزهFerula assa-foetida L. (Apiaceae) بر میزان پارازیتیسم و تلفات زنبور(Hym.:Trichogrammidae) Tricograma brassicae در دمای ۲±۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۵±۵۵ درصد و دوره نوری:تاریکی ۸:۱۶ بررسی شد. نتایج نشان داد درصد انارهای جمع­آوری شده از زیر درختان، درصد انارهای آفت­زده ترک­خورده و درصد مجموع انارهای پوسیده و ترک­خورده آفت­زده در تیمارهای مطالعه شده در سطح ۱% اختلاف معنی­دار داشتند. اختلاف درصد انار های ترک ­خورده و انارهای ترک­ خورده محتوی لارو در سطح ۵% معنی دار بود. تمام آزمایش ها دارای شاهد بودند. نتایج نشان داد تیمار راندن و ربودن نسبت به دو روش دیگر در کاهش خسارت آفت  موثرتر بود. همچنین طبق نتایج به دست آمده  استفاده از عصاره صمغ آنغوزه در راهبرد راندن و ربودن برای کنترل کرم گلوگاه انار بر فعالیت زنبور پارازیتوئید تریکوگراما برای کنترل بیولویک کرم گلوگاه انار تاثیر منفی ندارد. استفاده از فرومون جنسی و آنغوره در کنار هم باعث کاهش خسارت کرم گلوگاه انار شد، که می توانند با جلب آفت به یک نقطه پیش بینی شده هزینه کنترل و استفاده از مواد شیمیایی را کاهش دهند.

انار, آنغوزه, فرومون جنسی, کرم گلوگاه انار, Ectomyelois ceratoniae