افشین کرمی - دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
علی سپهری - دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفات بر کارایی مصرف عناصر و  شاخص برداشت گاوزبان تحت تنش کم­آبی آزمایشی در بهار ۱۳۹۰ در کرمانشاه و به صورت کرت­های خرد شده در قالب بلوک­ های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. تنش کم­آبی به عنوان عامل اصلی در چهار سطح کم­آبی در مرحله رویشی، کم­آبی در مرحله زایشی، کم­آبی رویشی + زایشی و بدون کم­آبی (شاهد) و تیمارهای کودی به عنوان عامل فرعی شامل سه سطح مصرف ۱۰۰ درصد کود شیمیایی مورد نیاز مزرعه، مصرف۵۰ درصد کودهای شیمیایی +  کودهای زیستی (نیتروکسین و بیوفسفات) و مصرف ۲۵ درصد کودهای شیمیایی +  کودهای زیستی بود. نتایج حاصل مشخص نمود که تنش کم­آبی و تیمارهای کودی تاثیر قابل ملاحظه­ای روی عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی، شاخص برداشت، تلاش بازآوری و کارایی مصرف نیتروژن و فسفر داشتند و تنش کم­آبی موجب کاهش شاخص­های مذکور گردید، به­طوری­که کم­آبی بیدر مرحله زایشی۱/۴۵ درصد و در تنش رویشی ۴/۲۳ درصد شاخص برداشت سرشاخه گلدار را کاهش داد.­ در تیمارهای کودی نیز مصرف ۵۰ درصد کودهای شیمیایی + زیستی عملکرد بالاتری در سطوح مختلف تنش کم آبی بخصوص تنش رویشی داشت و بیشترین سرشاخه گلدار (۳/۵۳۴ گرم در متر مربع) و دانه (۹/۱۹ گرم در متر مربع) در تیمار مذکور و در شرایط بدون تنش حاصل شد. مصرف ۵۰ درصد کودهای شیمیایی + زیستی در مقایسه با مصرف ۱۰۰ درصد کودهای شیمیایی از کارایی مصرف نیتروژن و فسفر بالاتری در شرایط تنش کم­آبی و بدون تنش برخوردار بود.

تلاش بازآوری, تنش کمبود آب, شاخص برداشت, کارایی مصرف نیتروژن و فسفر, کودهای زیستی