آنیتا خراطی - گروه خاکشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
الناز صباغ تازه - گروه خاکشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران و مرکز تحقیقات مدیریت توسعه پایدار حوضه آبریز دریاچه ارومیه و رودخانه ارس، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (مسوول مکاتبات)

زمینه و هدف: امروزه افزایش شوری و آلودگی خاک ناشی از مصرف کمپوست زباله های شهری مشکلات عمده ای را به وجود آورده است. هدف اصلی از این تحقیق بررسی تاثیر اختلاط ضایعات گلخانه ای رز با زباله های شهری بر کیفیت کمپوست تولیدی و خواص شیمیایی و فیزیکی خاک پس از مصرف این کود می باشد. روش بررسی: به منظور بررسی تاثیر ضایعات گلخانه ای رز بر کیفیت کمپوست تولیدی، آزمایشی در سال زراعی۹۷-۹۸ به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور ۱) نوع زباله با دو سطح تفکیک شده و تفکیک نشده و ۲) نسبت ماده اصلاحی با سه سطح الف) ۱۰۰ درصد زباله – صفر درصد ماده اصلاحی، ب) ۸۰ درصد زباله – ۲۰درصد ماده اصلاحی و ج) ۶۰ درصد زباله – ۴۰ درصد ماده اصلاحی در سه تکرار انجام شد. سپس جهت بررسی تاثیر کمپوست تولیدی بر خواص خاک، آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت تیمار (شامل خاک مخلوط شده با شش نوع کمپوست تولیدی در مرحله قبل و یک تیمار شاهد) و سه تکرار به اجرا درآمد. یافته ها: نتایج نشان داد تفکیک زباله ها در مبدا، باعث افزایش کربن آلی به میزان ۶۹ درصد و افزایش ۷۵/۲ برابری نیتروژن، ۱۴/۴ برابری ظرفیت تبادل کاتیونی، ۱۴/۲ برابری فسفر و ۲ برابری ظرفیت نگهداشت آب در کمپوست گردید، ولی پتاسیم قابل جذب، pH و سدیم کمپوست تولیدی را کاهش داد. در خاک نیز باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری، شوری و غلظت کادمیوم و سرب گردید و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها را افزایش داد. اضافه کردن ضایعات گلخانه ای رز به میزان ۴۰ درصد، شوری کمپوست را ۵۸ درصد نسبت به شاهد کاهش داد. در خاک نیز باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری، شوری و غلظت سرب و کادمیوم شد. تیمار خاک و کمپوست تفکیک شده با ۴۰ درصد ماده اصلاحی شاخص Si  را ۰۷۸/۰ واحد و کربن آلی خاک را ۳۲ درصد نسبت به شاهد افزایش داد.  بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد تفکیک زباله ها در مبدا و افزایش ضایعات گلخانه ای رز می تواند خواص شیمیایی و فیزیکی کمپوست تولیدی و خاک را بهبود بخشد.

آلودگی, تفکیک زباله , سرب, کادمیوم, مواد اصلاح کننده