زهرا عطایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، تهران، ایران
جواد قیاسوند - استادیار گروه معماری، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، تهران، ایران.

از دیرباز در معماری و شهرسازی سنتی شهرهای ایران، عامل اقلیم به عنوان یک پارامترویژه در طراحی ، مورد توجه بوده است . شهر یزد واقع در اقلیم گرم و خشک کشور، از نمونه شهرهای پایدار دنیاست که بافت تاریخی آن، علی رغم آسیب های کالبدی ناشی از تفکر مدرنیسم ، به دلیل غنای شهرسازی و معماری متناسب با اقلیم ، کارآمدی و سرزندگی خود را حفظ نموده است . میتوان گفت طراحی پایدار نوعی از معماری است که از حداکثر استعدادهای محیطی برای آسایش مصرف کنندگان سود می جوید و ابزارها و راهکارهای هوشمندانه ای در این راه به کار می گیرد درحالی که شرایط نامطلوب حاصل از ساخت وساز را به حداقل سوق می دهد. از آن جا که مصالح مورد استفاده در ساختمان سازی تاثیر بسزایی در پایداری بنا و بهبود مصرف انرژی دارد، ما را بر آن داشت تا مطالعاتی در زمینه نقش و تاثیر مصالح در توسعه پایدار معماری اقلیم گرم و خشک ایران با نگاهی موردی به معماری بومی یزد داشته باشیم .شهر یزد یکی از شهرهای اقلیم گرم و خشک است که کلیت بافت و فضاهای شهری قدیمی آن متناسب با شرایط اقلیمی شکل گرفته است ، به گونهای که خالقیت های منحصر به فردی در طراحی اقلیمی از بافت تا بنای معماری را میتوان در آن مشاهده کرد که سبب ایجاد سیمای شهری متمایز و هویت بخش یزد قدیم شده است . در واقع آن چه که سبب این تمایز و منحصر به فردبودن شده است ، وجود بافتهای تاریخی با ارزش است که به عنوان میراثی از گذشتگان به جای مانده است ، بافتی که همساز با اقلیم و در بستر زمان شکل گرفته است و این خود دلیل پایداری آن تا به امروز میباشد. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی و تحلیلی سعی بر آن دارد تا بتوان آنچه که سبب همخوانی بافتهای قدیمی ارزشمند با بستر شهر و در نهایت پایداری آنها شده است را بشناسد و از آنها به عنوان راهنمای طراحی جهت توسعه های بعدی استفاده نماید.

معماری پایدار، مصالح پایدار ، مصالح بومی ، مصالح خانه های یزد ، اقلیم گرم و خشک