سارا مهدیان - دانشجوی ارشد معماری و انرژی دانشگاه تهران
مهدیه آبروش - استادیار گروه معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
شاهین حیدری - استاد گروه معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

در سال های اخیر معماری زمین پناه که ریشه در تاریخ معماری بومی در سراسر جهان دارد، بار دیگر به دلیل مزایای بسیار خود از جمله حفظ اراضی و جلوگیری از گسترش بی رویه شهرها، کاهش میزان مصرف انرژی ساختمان و حفاظت در برابر آلودگی صوتی جایگاه خود را بازیافته است . با این حال محدودیت های این شیوه، نگرانی هایی برای کاربران و طراحان به ویژه در معماری روز ایران به وجود آورده و مانع از گسترش این ایده شده است . یکی از مهمترین محدودیت ها، تامین نور روز کافی و مطلوب برای ساختمان های زمین پناه می باشد. عدم دریافت نور روز کافی می تواند موجب کاهش کیفیت فضای داخل و افزایش میزان مصرف انرژی برای روشنایی ساختمان می گردد. لذا ارائه راهکار های طراحی مناسب از جمله نورگیر سقفی و آتریوم می تواند موجب رفع محدودیت ها و گسترش استفاده از این شیوه معماری شود. در این مقاله به برخی از این راهکار های تامین نور در ساختمان های زمین پناه اشاره شده است که انتخاب راهکار مناسب در هر پروژه می تواند بنا به شرایط متفاوت باشد.

معماری در پناه خاک، زمین پناه، نور روز، مصرف انرژی