سونیا علیزاده سامع - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
معصومه حسن زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

در روابط خانوادگی ممکن است به خاطر برخی عوامل مانند نافرمانی و عصیان بین زن و شوهرناسازگاری پیش آید که در حقوق از آن به نشوز تعبیر شده است. در این مقاله ضمانت اجرایی حقوقی وکیفری نشوز زوجه مورد بررسی قرار گرفته است. نشوز از اصطلاحات مهمی است که که در اصطلاحفقه امامیه و حقوق موضوعه ، به معنای خروج از اطاعت زن و شوهر نسبت به همدیگر می باشد. برخیاز فقها بدون اینکه تفکیکی بین تعاریف نشوز زوجین داشته باشند تنها نشوز زوجه را مدنظر قرار داده اندو نشوز زن را عبارت از تمرد و نافرانی زوجه نسبت به زوج به صورت عدم انجام حقوق و تکالیفشنسبت به زوج یا انجام دادن کارهای که از آن نهی شده است . باید گفت که مجازات قانونی ، تنها درصورتی در قبال اشخاص اجرا می شود که در قانون برای عمل آنها جرم تعیین نموده باشد. نتایج نشان میدهد که نشوز از سوی زوجه ، جرم نیست تا بتوان وی را مجازات کرد. بر همین اساس در صورتی کهزن از تمکین خودداری کند، مجازات نخواهد شد و مجازات عدم تمکین زن، همان عدم بهرمندی زن ازحقوق مالی خود است. در قانون مدنی برای نشوز زوجه ضمانت اجراهایی از جمله عدم دریافت نفقه،امکان طرح دعوای الزام به تمکین، اجازه ازدواج دوم، عدم استحقاق اجرت المثل و نحله در ناحیه زوجهپیش بینی شده است.

زوج، زوجه، نشوز، تمکین، حقوق