مروری گذرا بر توانمند سازی محلات کم برخورد با در نظر گرفتن استراتژی توسعه شهری

جمعیت جهان به طور روزافزونی به سوی شهری شدن گام برمی دارد به طوری که از سال ۲۰۰۸ به بعد بیش از نصف جمعیت جهان در نواحی شهری زندگی می کنند طوری که انتظار میرود از سال ۲۰۱۵ -۲۰۰۰ سالانه، رشدی دو درصدی داشته باشد.گستردگی ابعاد و تغییر در ماهیت مسائل شهری و مکاتبه مسئول پیچیدگی این مسائل، جامع نگری و توجه به ابعاد و جنبه های مختلف مساله برای حل پایدار آنها را اجتناب ناپذیر ساخته است. توسعه ی بی رویه شهرهای بزرگ امروز، چاره ای جز توجه به محله محوری و توانمندسازی محلات در اداره ی هرچه بهتر شهر به عنوان مکملی، برای ارتقای حقوق ساکنین آن برای طراحان و برنامه ریزان شهری باقی نگذاشته است. طرح انتقال اداره ی شهرها از منطقه گرایی به ناحیه گرایی و سپس محله گرایی با تاکید بر تجربیات محلات سنتی، راه حلی معقول برای ارتقای کیفیت سکونت، رفع مشکلات در اداره ی شهرها و توسعه پایدار می باشد. امروزه ابعاد انسانی محله، بیش از هر زمان دیگر مورد توجه ی برنامه ریزان و طراحان شهری قرار گرفته است. استراتژی توسعه شهری بر محله محوری و توانمندسازی آن تاکید میکند که باعث افزایش ظرفیت ها و سرمایه های افراد یا گروه ها برای انتخاب می شود و انتخاب ها را به سوی نتایج و اعمال مطلوب سوق می دهد. در حقیقت توانمندسازی برنامه حل مساله از درون بر پایه ی توسعه ی اجتماعات محلی است، به نحوی که الگوهایی از توسعه درون زای محلی شکل گرفته که میتواند به سایر اجتماعات تعمیم داده شود. در این الگو ظرفیت ‍ های محلی برای پاسخگویی به نیازهای مختلف در سطح محله شکوفا شده و تلاش میشود با ایجاد یکسری راهکارها و برنامه ها توسعه و شکوفایی را به سمت محله سوق داد. توسعه درونی شهری و توانمندسازی محلات شهری، موضوعی پیچیده، چندوجهی، میان بخشی و حتی فرابخشی است که فقط یک کار فیزیکی، کالبدی و شهرسازی نیست، بلکه ابعاد قوی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی دارد. در این سیاست، اراضی بایر و رهاشده شهری به کار گرفته میشود؛ کاربری های نامناسب و نامتناسب با زندگی امروزی شهری نظیرکارخانجات و صنایع مزاحم در درون شهر و محلات شهری اصلاح میشود. سطح معابر و شبکه های دسترسی، سطح فضای سبز و غیره به استانداردهای شهرسازی نزدیک میشود. در واقع توانمندسازی محلات به معنای نوسازی و بهسازی بافت ها و ساماندهی مجدد کالبد محلات شهری است.

Keywords:

واژگان کلیدی: توانمندسازی , سکونتگاه های غیررسمی , مناطق کم برخوردار , توسعه شهری