بررسی اثر محلولپاشی منابع سیلیس و سالیسیلیک اسید بر صفات فیزیولوژیکی و زراعی گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) تحت شرایط تنش کم آبی

در حال حاضر حدود یک سوم داروهای مورد استفاده در جوامع انسانی را داروهایی با منشا طبیعی و گیاهی تشکیل می دهند. بسیاری از پژوهشگران توجه خود را به کشت و تولید گیاهان دارویی و مطالعه آن معطوف داشته اند. گیاه گشنیز از مهم ترین و پرمصرف ترین گیاهان دارویی می باشد که عمدتا در طب سنتی به عنوان هضم کننده غذا، ضد نفخ ، اشتهاآور، برطرف کننده دردهای عضلانی و آرامش بخش استفاده می شود. به منظور بررسی اثر محلولپاشی منابع سیلیس و سالسیلیک اسید بر ویژگی های فیزیولژیکی و زراعی گیاه گشنیز، تحت شرایط تنش کم آبی ، آزمایشی دو ساله به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دور آبیاری در سه سطح (آبیاری در ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس (A به عنوان عامل اصلی و محلولپاشی منابع سیلیس در سه سطح (صفر، ۱ میلی مولار سیلیسیم ۱ میلی مولار و نانو سیلیس ) و سالسیلیک اسید در دو سطح (صفر و ۵/۱ میلی مولار) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر اصلی تنش خشکی ، سیلیسیم و سالیسیلیک اسید بر تمامی صفات اندازهگیری شده گشنیز معنی دار شدند. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار ارتفاع بوته (۳۰/۲۹ درصد)، عملکرد دانه (۱۸/۱۵ درصد )، عملکرد بیولوژیک (۱۹/۳۶ درصد)، شاخص سطح برگ (۹۲/۳۹ درصد )، محتوای نسبی آب برگ (۸۷/۲۰ درصد) و فنل (۵/۱ درصد) شد اما سیلیسیم و سالیسیلیک اسید با تعدیل اثر تنش خشکی سبب بهبود این صفات شدند. اثر متقابل تنش خشکی و سیلیسیم بر بیشتر صفات اندازه گیری شده اثر معنی داری داشتند. اثر سال بر اسانس و عملکرد اسانس برگ معنی دار شد. در تیمارهای تنش خشکی ، اسانس و عملکرد اسانس برگ تا سطح ۹۰ میلی متر تبخیر افزایش معنی داری داشتند اما در سطوح شدیدتر تنش کاهش پیدا کردند.

Keywords:

گشنیز , نانو سیلیس , فنل , ترکیبات اسانس