بررسی سیستماتیک مدلهای رگرسیون کاربری اراضی برای ذرات معلق

مدلهای رگرسیون کاربری اراضی (LUR) یکی از روشهای نوین مدلسازی پراکنش غلظت آلایندههای هوا در مقیاسهای فضایی مختلف می باشد. می توان از این مدلها به منظور شناسایی منابع بالقوه آلودگی هوا بهره جست . در این پژوهش ، جنبه های مختلف مطالعات مدلهای رگرسیون کاربری اراضی برای ذرات معلق موجود در هوا از جمله سال انتشار، منطقه مورد مطالعه ، تعداد ایستگاههای سنجش کیفیت هوا مورد استفاده برای ساخت مدل LUR، مدت زمان و سال اندازهگیری آلاینده، متغیرهای فضایی پیش بینی کننده، همراه با اندازه بافر آنها و ضرایب تعیین مدلهای ایجاد شده بررسی گردید. بیست و هفت مطالعه بررسی شد که در بازه زمانی سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ منتشر شدند. بیشترین کمترین این پژوهش های انجام گرفته به ترتیب مربوط به ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرومتر و کمتر از ۱ میکرومتر می باشد. از این تعداد، یازده مطالعه در چین ، چهار مطالعه در ایران، دو مقاله در کانادا و تایوان و تنها یک مورد در استرالیا، هنگ کنگ ، تایلند، آمریکا، آلمان، پاکستان، ایتالیا و ایرلند انجام شد. اجرای مدلهای کاربری اراضی بر اساس مقادیر اندازه گیری شده از چهار سایت پایش کیفیت هوا در اراک تا ۱۳۸۲ سایت در چین ایجاد شدند. اصلی ترین متغیرهای پیش بینی کننده مدلهای کاربری اراضی اجرا شده در مطالعات مختلف شامل کاربری اراضی /پوشش زمین ، راه ترافیک و جمعیت بود و متغیرهایی از جمله منابع انتشار، مشخصات جغرافیایی ، پارامترهای هواشناسی ، شاخص های الگوی سرزمین و مورفولوژی ساختمان به عنوان پیش بینی کنندههای فرعی در جهت بهبود این مدلها گزارش شدند. اندازه بافرها از ۲۵ متر تا ۵۰۰ کیلومتر متغیر بود که بیشتر پژوهشات بافرهای نسبتا کوچک را در نظر گرفته بودند. بازه زمانی مورد مطالعه بین یکسال تا شش سال متفاوت بود که بیشترین مطالعات در بازه زمانی یکساله انجام گردیدند. کمترین و بیشترین ضریب تعیین مدلهای مربوط به ذرات معلق به ترتیب برابر با ۲۰/۰ مربوط به آلاینده PM۲.۵ و ۹۵/۰ مربوط به آلاینده PM۱۰ بود.

Keywords:

مدلهای کاربری اراضی , آلودگی هوا , انواع ذرات معلق , ارزیابی مکانی