فهیمه رفیعی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد،
آزاده کریمی - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد،

با توجه به اینکه نیمی از مساحت کشور ایران توسط کوهستانها پوشیده شده است و غالب این اکوسیستم ها در مناطقی با آب وهوای خشک قرار دارند تحت فشارهایی از سوی خود اکوسیستم ها هستند که سبب افزایش حساسیت و سیب پذیری اکوسیستم ها می باشد. در دهه های اخیر مسائلی نظیر افزایش جمعیت ، گسترش راهها، چرای بی رویه ، گسترش شهرها و روستاها و بهره برداری نامناسب از معادن سبب تشدید فشارهای وارده بر کوهستانها و ایجاد خسارتهای جبران ناپذیر بسیاری برای این مناطق شده است . کوهستانها دارای نقش به سزایی در زندگی انسان و طبیعت می باشند. بیش از نیمی از جمعیت جهان برای تامین آب در زمینه صنایع ، کشاورزی و حتی آشامیدن وابسته منابع آبی در کوهستانها می باشند. در سراسر جهان کوهها سالانه پذیرای گردشگران و کوهنوردان فراوانی هستند از این جهت که دارای مجموعه چشمگیر از جلوه های طبیعی در دل پستی و بلندی های خود دارا هستند. جنگل های کوهستان به دلیل قرارگیری در سرچشمه آبخیز، دارای ذخایر ارزشمندی از گیاهان، جانوران، مراتع و مناظر بسیار زیبا و فوقالعاده هستندکه آرامش بخشی را فراهم می آورند. کوهستانها دارای ارزشهای مهمی هستند اما به دلیل فعالیت های مخرب انسانها این اکوسیستم های سودمند به شدت تحت تخریب و آسیب هستند که این امر خود نابودی و خسارت های جبران ناپذیر فراوانی را در آینده برای انسان همراه دارد. از این جهت برای حفاظت از این کوهستانهای با ارزش و دستیابی به منافع اقتصادی این مناطق ، آگاهی از آنها می تواند تا حدودی از وارد کردن آسیب های جبران ناپذیر به آنها جلوگیری کند. در این پژوهش با گردآوری عوامل موثر در آسیب پذیری اکوسیتم های کوهستانی تلاش شده است تا حدودی با آگاه سازی این عوامل مخرب، از تخریب و فشار بیش از پیش بر این مناطق کاسته شود.

کوهستان، خدمات، آسیب ها، تهدیدات