محمد حشمتی رفسنجانی - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه ولی عصر (عج ) رفسنجان،
مریم محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد و استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه ولی عصر (عج ) رفسنجان

این پژوهش با هدف بررسی اثرات اسیدهای آلی بر غلظت عناصر غذایی معدنی گیاه منداب در شرایط آبیاری با آب شور، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. فاکتورها شامل ترکیب اسیدهای آلی (اسید فولویک و اسید سیتریک به نسبت یک به سه ) در چهار سطح ۰، ۵، ۱۰ و ۲۰ میلی گرم بر لیتر آب آبیاری و فاکتور شوری آب آبیاری در سه سطح ۸/۰ (آب شهر)، پنج و ۱۰ دسی زیمنس بر متر بودند. تیمارها پس از استقرار بوته ها و تنک کردن از هفته ی سوم اعمال شدند. ترکیب اسیدهای آلی همراه با آب آبیاری هر پنج روز یکبار طی هشت هفته ، به گلدآنها داده شد. نتایج تجزیه ی واریانس اثر معنی دار فاکتورهای شوری و اسیدهای آلی در آب آبیاری بر غلظت عناصر کلسیم ، منیزیم ، سدیم ، آهن و روی را در اندام هوایی ، ریشه یا هر دو نشان دادند و در تمامی موارد، به جز آهن اندام هوایی ، برهم کنش آنها نیز معنی دار بود. در مورد فسفر ریشه و اندام هوایی اثر فاکتورها معنی دار نشد ولی برهم کنش آنها معنی دار گردید. بیش ترین غلظت عناصر فسفر، کلسیم ، آهن و روی ریشه و اندام هوایی در تیمار پنج میلی گرم برلیتر اسیدهای آلی و شوری ۸/۰ دسی زیمنس بر لیتر به دست آمد در حالی که در تمامی موارد کم ترین غلظت در تیمار ۱۰ میلی گرم بر لیتر اسیدهای آلی و ۱۰ دسی زیمنس بر متر شوری آب، بود. روند تغییرات منیزیم و سدیم متفاوت از چهار عنصر دیگر مورد بررسی بود و بیش ترین و کم ترین مقدار غلظت آنها در ریشه و اندام هوایی منداب به ترتیب در تیمارهای ۱۰ میلی گرم اسیدهای آلی در شوری ۱۰ دسی زیمنس برمتر و پنج میلی گرم اسید آلی توام با شوری آب شهر (۸/۰ دسی زیمنس بر متر) بود. بر اساس نتایج ، برای کاهش اثرات منفی شوری آب آبیاری تا پنج دسی زیمنس بر متر، حداکثر ۱۰ میلی گرم ترکیب اسید فولویک و سیتریک (به نسبت یک به سه ) و در شوری بیشتر از آن ۲۰ میلی گرم ترکیب دو اسید فوق، قابل توصیه است .

اسید سیتریک ، اسید فولویک ، ترکیب شیمیایی ، قابلیت هدایت الکتریکی آب آبیاری